۲۴ ساعت

ادیان ابراهیمی یا یکتا پرستی

تاریخ نشر پنجشنبه ۱۷ اکتوبر ۲۰۱۳ هالند

کریم پوپل

ادیان ابراهیمی یا یکتا پرستی

نوشته کریم پوپل

ادیان ابراهیمی ادیان است که عقیده به خداوند داشته و خداوند را یگانه دانسته و آنرا می‌پرستند.  زیر بنا اسلام از  طریق اسماعیل پسر اول ابراهیم از بطن‌ها جر و زیربنا ادیان یهودی ومسیحت توسط اسحاق پسر دم ابراهیم  از بطن ساره تهداب گذاری شده است. که تا اکنون پیروان دارد. کنون ۱٫۶۲  بیلون یا ۳۴ فیصد مسلمان  ۲٫۲ بیلون عیسوی ۱۴ میلیون یهودی  یعنی ۳٫۹۶ بیلون انسان معتقد به یکتا پرستی اند.

در ادیان  مسیحت و یهودی تاریخ تولد آدم را ۶۰۰۰ سال قبل یاد آوری نموده است در قران صرف انسان را اولاده آدم دانسته ولی تاریخ را ذکر ننموده است. سلسله پیغامبران  یهودیت و مسلمانان  از هم فرق دارد. سلسله پیغامبران اسلام قرار ذیل اند.آدم  .ادریس .نوح .هود(پیامبر)یهود. صالح .ابراهیم .لوط.اسماعیل. اسحاق .یعقوب .یوسف.  ایوب .شعیب .موسی .هارون  .ذوالکفل.  داود  .سلیمان  .الیاس.  الیسع.یونس.زکریا  .یحیی.  عزیر  .عِمران بن ماثان (پدر مریم).  عیسی.محمد.

آدم علیه سلام :در کتاب  یهودیان، مسیحیان و مسلمانان نخستین انسانی است که آفریده شده‌است. او ابتدا در جنت می‌زیست. همچنین آدم را ”آدم التراب” می‌نامند و کنیه‌اش ”ابوالبشر” است و وصفش ”صفی‌الله” که در ضمن در سوره‌های  های بقره  حجر وغیره از آدم یاد آوری شده است. آدم در زبان سانسکریت نیز وجود داشته بنام اوتامای ودر زبان هندواروپائی آتم یاد آوری شده است.

درباره آفرینش آدم آمده است که چون خداوند خواست وی را بیافریند، فرشتگان را از قصد خود باخبر ساخت فرشتگان  به خداوند اعتراض کردند که پروردگارا می‌خواهی روی زمین کسانی را بگماری که در آنجا فساد کنند و خون بریزند. و خداوند در جواب فرمود که من از چیزی آگاهم که شما آن را نمی‌دانید آیه (سوره بقره). خداوند آدم  را در بهشت جای داد اما شیطان که به خاطر سرپیچی از فرمان خداوند مبنی بر سجده بر آدم، از درگاه خداوند رانده شده بود قسم خورد که از آدم انتقام بگیرد. 

طبق روایات خداوند بدون واسطه با آدم صحبت مینمود. ولی با این همه وحی نیز بر او نازل می‌گشته‌است. خداوند بر او بیست و یک صفحه نازل کرد که در آنها، مردار، خون و گوشت خوک حرام شده بود. همچنین آدم نخستین کسی بود که خداوند به وی نوشتن با قلم را آموزش داد و پنجاه رکعت نماز بر او فرض کرد. آدم را زیباترین آفریده خداوند می‌دانند، که بر صورتش موی نرویید ولی برخلاف فرزندانش دارای مو بودند عمر آدم را بعد از نازل شدن بر زمین۹۳۰ سال و برخی روایات ۱۰۳۰ سال می‌دانند اما در تورات عمر وی هزار سال عنوان شده است. در مورد محل دفن آدم و حوا اختلاف نظر وجود دارد؛ در برخی روایات سرزمین سراندیب و برخی  کوه ابوقبیس  میدانند. همچنین روایتی هست که نوح استخوانهای آدم و حوا را قبل از طوفان به کشتی برد و بعد از طوفان آن را در سرزمین بیت‌المقدس دفن کرد.

همسران و فرزندان  آدم

در ادیان ابراهیمی  و قرآن الکریم  همسر آدم بیبی حوا بود .. چون آدم و حوا، توسط شیطان فریب  خورده از درخت ممنوعه میوه خوردند. خداوند آنها را  از بهشت اخراج نمود. این اولین انتقام شیطان از انسان بود که باعث اخراج آدم از پادشاهی بهشت و تنزل او به مقام بشری شد. پس از اخراج آدم از بهشت، اولین توبه‌های انسان از گناه در پیشگاه خدا صورت گرفت که در نهایت این توبه‌ها توسط خدا پذیرفته گردید. آدم و حوا دو دختر و دو پسر داشتند . پسرانش هابیل قابیل و دخترانش اقلیما و الیزا بود.  در برخی رویات گویند  بی بی حوا حدود پانصد زایمان  نمود که در هر زایمان یک دختر و یک پسر بدنیا می‌آمد داشت.نام چند تن از فرزندان آدم و حوا به این شرح است:

هابیل .قابیل. اقلیما . غارورا یا الیزا . شیت . یافث فریدا . صیدا. لوذا بوده است.  آدم در اسلام نه تنها اولین انسان بلکه اولین پیغمبر نیز می نامند .درین مقاله  ما حضرت نوح و ابرام یا ابراهیم  وسلیمان را مورد بحث قرار میدهیم.

نوح  (ع ص)

نوح نهمین نسل آدم است. او فرزند لمک بود  . لمک  اولین زراعت پیشه و تاک دار بود. نوح   یکی از شخصیت‌های اصلی دینهای ابراهیمی است که داستان او  در تورات قرآن وانجیل ذکر شده است.. طبق نقل‌های تورات، هنگامی که خداوند از  فساد و تباهی فرزندان آدم به خشم آمد و تصمیم به نابودی آنها گرفت. طوفانی را  به طول چهل روز و چهل شب  بر پا نمود، نوح به‌خاطر پرهیزکار بودنش، مورد عفو او قرار گرفت و خداوند به او امر نمود تا یک کشتی بزرگ بنا کند و همسرش، فرزندانش سام حام و یافث  و از هرحیوان یک جوره را نجات دهد.  بدین روایات  از سه پسر نوح  نسل های انسانهای بعدی  بوجود آمد. 

سام

 یکی از پسران نوح در تورات میباشد. نام او در قرآن ذکر نشده است ولیکن حدیثهای زیادی در مورد او در اسلام وجود دارد. سام دارای چندین پسر به نامهای  عیلام  آشور ارفکشاد لود آرام وچندین دختر بود.  نژاد سامی ازاین نسل می باشد.

حام

حام یکی ازپسران نوح بود.پس از اینکه کشتی نوح بساحل رسید . حام بطرف بین النهرین رفته نسل های جدیدرا بنام حامی بنا نمود. نسل های حامی تمدن مصر سودان بابل ارک هند سند زنگبار کلنه حبشه  را ساختند.

نخست زادهٔ حام  کوش بود که از نسل وی قوم عرب بدنیا آمد.  یکی از نواسه   پسر حام  به نام مصرایم    تمدن‌های مصر وفلسطین را بنیان نهادند.نسل پسر دیگرش کنعان در سیحون غزه سدوم فنیقیه عوره پرگنده شدند.فوط پدر کسانی بود که در لیبیا تونس مراکش وشمال افریقا پراگنده شدند.

یافث

یافث یکی از پسران  جوان نوح  نامیده شده است.یافث هفت پسر داشت. نامهای آنان  یونان ، ماجوج ، مدای ، توبان، تیراس، گومر ومشه بود.که در سرزمین‌های ساحلی دریای مدیترانه واقع در اروپا و آسیای صغیر پراکنده شدند.

ابراهیم   صلوات علیه السلام 

ابراهیم پنجمین پیغمبر یکتا پرست بود.که شخصیت مهمی در دینهای یهودیت، مسیحیت و اسلام است. او  از نسل ارفکشاد پسر سام است. است. واژه های   سامی وحامی  معمولا نشاندهنده نسبیت گروهی از نسل سام و یا حام دارند. زبانهای عربی، آرامی، عبری، اتیوپیایی، آکادی و فینیسی زبانهای سامی محسوب میگردند.

تارح ( در قرآن آزر )دهمین نسل نوح  اَبرام را به دنیا آورد. بنابر تورات خداوند  نام وی را در ۹۹ سالگی از ابرام به ابراهیم تغییر داد زیرا که می‌خواست او را پدر امت‌های بسیار گرداند. ابرام دارای دو برادر به نام‌های ناحور و هاران بود.  لوط برادر زاده ابراهیم پسر هاران همرا ابراهیم زندگی میکرد. ابراهیم با سارای ازدواج کرد سارای  یک خانم عقیم بود. تارح با ابرام، سارای و لوط به سرزمین کنعان عراق رفتند و در محلی به نام حران ساکن شدند تارح در ۲۰۵ سالگی از دنیا رفت .پس از مرگ تارح خدا به ابراهیم امر نمود که از شهرحران  خارج شود. به سمت سر زمینی رود که خدا او را به قومی بزرگ تبدیل کند. بعد از دستور خدا، در سن ۷۵ سالگی ابرام به همراه همسر خود سارای، برادرزاده خود لوط و اموال و افرادی که به دست آورده بود به سمت سرزمین کنعان درمحل بنام نابلوس حرکت کرد.  وپس از مدتی در سرزمین کنعان قحطی شدیدی آمد. ابرام به همراه همسر خود و لوط و بقیه افرادش به سمت سرزمین مصر رفتند. در راه ابرام به سارای گفت که وانمود کند  او همسروی نه بلکه  خواهراوست تا مصریان او را برای رسیدن به همسرش نکشند. شاه مصر پس از اینکه از موضوع آگاه شد به او دستور داد که ابرام و افرادش مصر را ترک کنند .خداوند در سن ۹۹ سالگی به ابرام ظاهر می‌شود نام وی را از ابرام به ابراهیم و نام همسرش را از سارای به ساره تبدیل کرد. پس از مدتی لوط از ابراهیم جدا شده در شرق اردن مسکن گزین شد.و ابراهیم بطرف شهر حبرون رفت. ابراهیم وسارا در فکر بودند که چگونه قرار است او پدر بسیاری ملت‌ها شود در صورتی که بعد از ۱۰ سال زندگی در کنعان هنوز هیچ فرزندی ندارد. سارای خدمتکار خود هاجر مصری را به ابرام داد تا با او بخوابد و از او بچه‌دار شود. هاجر با سارای دچار اختلاف شد و به سمت شور فرار کرد. در راه فرشته خدا بر او ظاهر شد و به او گفت که به سمت سارای بازگردد. از هاجر اسماعیل بدنیا آمد  .

پس از مدتی خشم خداوند بالای قوم لوط که در سدوم وعموره زندگی مینمودند آمد واین دو شهر آتش گرفته همه مردند.

 طبق روایات انجیل سارا از بی فرزندی رنج می برد. برای ابراهیم ندا آمد که صاحب فرزندی خواهی شد. ابراهیم تعجب نموده و پرسید در این سن که من و سارا داریم، چگونه باردار می‌شویم؟ چند سال پس از تولد اسماعیل، خداوند اسحاق را به ابراهیم و سارا داد. در تورات وانجیل روایات است که ابراهیم اسحق را به قربانی میبرد. ولی در قران ذکر شده که ابراهیم پسر خود اسماعیل را به قربانی میبرد. سارا در سن ۱۲۷ سالگی مرد و ابراهیم او را در غار ابراهیمی دفن نمود. بعد از مرگ سارا، ابراهیم همسر دیگری به نام قطوره گرفت و از او شش پسر بنامهای زمران ، یقشان ، مدان، مدیان ، یشباق ، و شوحا به دنیا آمد . ابراهیم ۱۷۵ سال زندگی کرد و در سن پیری وفات یافت. دو پسر او اسماعیل و اسحاق او را در غار مکفیله در صحرای عفرون بن صوحارحتی دفن کردند .

قربانی نمودن غرض حلال ساختن

فسلفه قربانی از تاریخ که ابراهیم اسماعیل را به امر خداوند به  قربانی میبرد آغاز شده است. در حقیقت  قربانی تسلیم به خدا  و نزدیک ساختن بنده به خداوند است. قربانی میتواند با عید و بدون عید اجرا شود.  طبق روایات  اسلامی ابراهیم از جانب پروردگار، مأمور قربانی کردن فرزند دلبندش اسماعیل شد. هنگامی که ابراهیم فرمان الهی را به پسرش ابلاغ کرد، اسماعیل گفت: پدر جان! فرمان خدا را اجرا کن که مرا از صابران خواهی یافت. در صبحی دلکش، اسماعیل دست در دست پدر، در صحرای منی، به سوی قربانگاه پیش رفت و خوشحال بود از این که خداوند متعال، او را برگزیده است. آن گاه ابراهیم با دست هایی محکم و استوار خنجر در حنجره اسماعیلش نهاد تا سر از پیکر عزیزش جدا کند. تیغ بر گلوی فرزند می چرخید، ولی نمی برید. گویی معجزه ای رُخ داده بود. ناگهان قوچی برای قربانی شدن در پیش چشمان ابراهیم نمایان شد و هاتفی ندا داد. ابراهیم! تو از این آزمون سربلند بیرون آمد و دوستی با خداوند را اجرا نمودی .امروز نیز حاجیان، در موسم حج، به درگاه خداوند قربانی می کنند تا بگویند: خداوندا! ما نیز چون ابراهیم تسلیم تو هستیم .ختنه نمودن مردان نیز از زمام ابراهیم  آغاز میشود.. 

قربانی طبق روایات دیگر

ذبح قربانی جهت تقرب پروردگار از زمان ابوالبشر حضرت آدم(ع) شروع شد، وقتی که دو فرزندش هابیل و قابیل،‌به ترتیب یک قوچ و مقداری گندم را به عنوان قربانی به بارگاه خداوندی تقدیم کردند، به دستور و روال آن زمان آتشی از آسمان آمد، قربانی هابیل را آتش سوزاند که این علامت قبول شدن قربانی بود و قربانی قابیل به حال خود باقی ماند .

بعد از آن این عمل در تمام ادیان سماوی (یهودی، مسیحی و اسلام) به عنوان یک عبادت و وسیله قرب و در مناسبات و مواقع خاص به عنوان یک دستور و آیین جای ماند، اینجاست که می‌بینیم تمام ملت‌ها اعم از پیروان ادیان سماوی و غیر سماوی با ذبح حیوان یا صدقه دادن پول و کالا به بارگاه خداوندی یا معبودهای باطل خویش تقرب می‌جویند

 ابراهیم از دیدگاه اسلام

نام ابراهیم در اکثر آیات قرآنی  ذکر گردیده است. او یکی از مهمترین پیامبران در قرآن است. در قرآن تسلیم شدن ابراهیم در برابر امر خدا نمونه‌ای از مؤمن کامل است. بر اساس قرآن (بقره ۱۲۴ تا ۱۳۴) ابراهیم  شخصیت خدا پرست بود . او بتهای خانه کعبه را از بین برد . خانه کعبه  را به همراه پسر خود اسماعیل بنا کرد. در آیه ۱۲۵ سوره نساء، ابراهیم را «خلیل الله» (یعنی دوست خدا) خوانده است.نحوه به دنیا آمدن ابراهیم در قرآن به طور کامل نیامده اما در دیگر کتاب‌های اسلامی ولادت ابراهیم آمده است. اولین داستان مربوط به ابراهیم در قرآن، تلاش او برای متقاعد کردن پدرش به ترک بت‌پرستی است. ابراهیم به پدر خود گفت که او از طرف خدا پیامی دریافت کرده است و او نباید اشیایی را که نمی‌توانند ببینند و بشنوند بپرستد. نام پدرخوانده ابراهیم در قرآن “آزر” ذکر شده است (در اصل آزر نام کاکا حضرت ابراهیم بوده است اما نام پدر ابراهیم در عهد عتیق تارح (تارخ) آمده است. “وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ لأَبِیهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَهً إِنِّی أَرَاکَ وَقَوْمَکَ فِی ضَلاَلٍ مُّبِینٍ” هنگامی را که ابراهیم به پدر خود آزر گفت آیا بتان را خدایان خود می‌‏گیری من همانا تو و قوم تو را در گمراهی آشکاری می‏‌بینم – سوره انعام آیه ۷۴. ابراهیم به پدر خود نوع یکتا پرستی را بیان  و اورا خواست از بت پرستی دور سازد.

ولیکن پدر او حرف او را رد کرد و او را تهدید به سنگسار شدن کرد. ابراهیم برای پدر خود از خدا تقاضای بخشش کرد. بعد از اینکه مشخص شد که پدر او موحد نمی‌شود او از پدر خود فاصله گرفت. طبق آیات که در قرآن است نشان میدهد که ابراهیم در زمان بت پرستی زندگی داشته است.. ابراهیم تصمیم گرفت که به مردم درسی بدهد. او تمامی بت‌ها را شکست و تنها بت بزرگ را باقی گذاشت. بعد از بازگشت مردم از یکدیگر پرسیدند که چه شده است تا اینکه بعضی یاد آوردند که جوانی به نام ابراهیم بت‌ها را بد می‌گفت. بعد از اینکه ابراهیم حاضر شد، مردم از او سؤال کردند که با بت‌ها چه کرده است و او پاسخ داد که چرا از بت بزرگ نمی‌پرسند. مردم پاسخ دادند که این بت قابلیت شنیدن و حرف زدن ندارد و ابراهیم گفت که پس چرا او را پرستش می‌کنید. مردم که شرمسار شده بودند تصمیم گرفتند او را به درون آتش بیندازند. خدا به آتش دستور داد سرد شود و برای او بی‌خطر گردد. ابراهیم آسیب ندید ولیکن مردم همچنان به اذیت او ادامه دادند.  سپس ابراهیم  با ساره به شهر دیگر رفتند ولوط به شهر فاسد.  پس از مدتی خداوند برای ابراهیم نواسه داد بنام یعقوب یاد میگردید.

ابراهیم سال‌های پایانی عمر خود را با نوه خود یعقوب گذراند ولیکن به پسر خود اسماعیل نیز در مکه سر می‌زد.

چگونه مراسم حج بنیاد گذاری شد.

مسلمانان اعتقاد دارند که بخشی از مراسم حج تلاش هاجر را برای پیداکردن آب برای فرزند خود اسماعیل است. هاجر در آن هنگام که از نزد ابراهیم رفته بود، هفت بار بین صفا ومروه  دوید تا برای اسماعیل آب پیدا کند و وقتی موفق نشد خداوند چشمه زمزم  را بر او آشکار کرد و اسماعیل وهاجر به واسطه نوشیدن آب از آن چاه از مرگ نجات یافتند. روایات مختلف در میان ابراهیم وهاجر است .

منابع قرآنی

۱. صفات ابراهیم ۲:۱۲۴، ۱۱:۷۵-۱۲۳، ۱۶:۱۲۰.

۲. دین ابراهیم ۲:۱۳۰، ۴:۱۲۵، ۶:۸۳-۴، ۶:۱۶۱، ۹:۱۱۴، ۱۱:۷۴، ۱۲:۶، ۱۶:۱۲۰، ۱۹:۴۱، ۱۹:۴۷، ۲۱:۵۱، ۲۶:۸۳-۵، ۲۹:۲۷، ۳۷:۸۴، ۳۷:۸۸، ۳۷:۱۰۴، ۳۷:۱۰۹-۱۱۱، ۳۷:۱۱۳، ۳۸:۴۵-۴۷، ۴۳:۲۸، ۵۳:۳۷، ۵۷:۲۶، ۶۰:۴.

۳. آزمایش ابراهیم توسط خدا ۲:۱۲۴و ۳۷:۱۰۲.

۴. دعوت ابراهیم به توحید ۲:۱۳۰–۲۳۱، ۲:۱۳۵–۱۳۶، ۲:۱۴۰، ۳:۶۷–۶۸، ۳:۸۴، ۳:۹۵، ۴:۱۲۵، ۴:۱۶۳، ۶:۷۴، ۶:۷۶–۸۱، ۶:۸۳، ۶:۱۶۱، ۱۴:۳۵–۳۷، ۱۴:۴۰، ۲۱:۵۲، ۲۱:۵۴، ۲۱:۵۶–۵۷، ۲۱:۶۷، ۲۲:۲۶، ۲۲:۷۸، ۲۶:۶۹–۷۳، ۲۶:۷۵، ۲۶:۷۸–۸۰، ۲۶:۸۷، ۲۹:۱۶–۱۷، ۲۹:۲۵، ۳۷:۸۳، ۳۷:۸۵–۸۷٬۳۷:۸۹، ۳۷:۹۱، ۳۷:۹۲، ۳۷:۹۳، ۳۷:۹۴–۹۶، ۴۳:۲۶–۲۸، ۶۰:۴

۵. ساخت کعبه ۲:۱۲۷

۶. حج ابراهیم ۲:۱۲۸، ۲۲:۲۷

۷. خلیل‌الله ۴:۱۲۵

۸. مهاجرت به سیام ۲۱:۷۱، ۲۹:۲۶.

۹. ابراهیم، هاجر و اسماعیل ۱۴:۳۷، ۳۷:۱۰۱.

* زنده شدن مردگان ۲:۲۶۰

* بحث با نمرود ۲:۲۵۸

۱۰. ابراهیم و پدرش ۶:۷۴، ۱۹:۴۲–۴۵، ۲۱:۵۲، ۲۶:۷۰، ۳۷:۸۵، ۴۳:۲۶، ۶:۷۴، ۲۶:۷۱، ۱۴:۴۱، ۱۹:۴۷، ۶۰:۴، ۲۱:۶۲–۶۳، ۲۱:۶۵–۶۶، ۱۹:۴۸–۴۹، ۲۹:۲۶، ۳۷:۹۹، ۴۳:۲۶، ۶۰:۴،۲۱:۵۷–۵۸، ۲۱:۶۰، ۳۷:۹۳،۲۱:۶۸، ۲۹:۲۴، ۳۷:۹۷، ۲۱:۶۹–۷۰، ۲۹:۲۴، ۳۷:۹۸

۱۱. خشم خدا بر قوم ابراهیم ۹:۷۰* تولد اسحاق و مژده یعقوب ۶:۸۴، ۱۱:۶۹، ۱۱:۷۱–۷۲، ۱۴:۳۹، ۱۵:۵۳، ۱۵:۵۴–۵۵، ۲۱:۷۲، ۲۹:۲۷، ۳۷:۱۱۲، ۵۱:۲۸–۳۰

۱۲.قربانی کردن فرزند ۳۷:۱۰۲–۱۰۳

منابع غیر قرانی

تورات و کتاب مقدس (انجیل)

ویکی پیدیا فارسی وعربی

عید سعیذ قربان نوشته  حمزه کریم خانی در وبگاه  حوزه