۲۴ ساعت

اجماع وطریق دسترسی به آن!

تاریخ نشر پنجشنبه ۲۰  فبروری  ۲۰۱۴ هالند

محترم امـیـن الدین « سعیدی – سعید افغانی» ودکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی

اجماع وطریق دسترسی به آن!

۲۰ / ۲ / ۲۰۱۴

شورای علمی مرکز مطالعات ستراتیژیک افغان !

معنی لغوی اجماع (کنسنسیوس)همان توافق جوانب مختلف درګیر دریک قضیه بوده که درمنابع حقوق اسلام نیز مانند یک اصل و سرچشمـﮥ حقوق اسلام خوانده شده.

منابع حقوق اسلام دربعضی کتب اصول فقه دوخوانده اند شده، یعنی قرآن کریم و سنت رسول الله (ص).  اما بالترتیب وبلاتأخیر اصل ومنبع سوم را اجماع (کنسنسیوس) و اصل ومنبع چارم حقوق اسلام را قیاس (انالوگی) میگویند.

درواقعیت دواصل ومنبع اولی اساس اند که برآن باید اجماع و قیاس استوار ومتکی باشند. اجماع وقیاسیکه در تقابل به اصول اولی یعنی قرآن کریم و سنت رسول الله (ص) قرار گیرند اعتبار نداشته و اصلاً پذیرفتنی نیست.

درتعریف اجماع بیشتر بر توافق مجموعــﮥ بزرگ ویا کُل از یک قریــه و محلـﮥ ازعلمای اسلامی بر چیزی و حکمی میباشد. مسلم که توافق مسلمان در آګاهی از اسلام و درچوکات اسلام ومطابق به اصول اساسی وفهم اسلامی است.

درین راستا توافق واجماع مردم ما درمسایل هم درصورت توافق و اجماع قابل قبول بوده  میتواند که منافع و مصالح کشور، مردم و ارزشهای پسندیده ای ایشان را مورد پشتیبانی، حمایت  و پرورش قرار دهد.

این مسأله بذات خویش نسبی است و منظور از اجماع توافق همـﮥ (اکثریت) نیرو های سیاسی جامعه بر مسایل مطرح کشور و جامعه است که همه در همه مسایل شریک ساخته شده و اکثریت برقواعد وروش های معیین  حد اقل توافق واین توافق واجماع را راه  مشروعیت توافقات قبول وتوافق کنند؟ به صورت مسلم که این حالت ایدیال درجامعــﮥ انسانی تلاش های زیادی را ایجاب میکند و برای رسیدن به آن باید با تمام پیګیری صبرجمیل داشت و کار خستګی ناپذیر کرد.

آیا با این تأکید بر اجماع ما میخواهیم که همه باید در مورد این مسایل اتفاق نظر و اجماع داشته باشند ویا چطور؟

درکشور وجامعــﮥ ما مانند سایر جوامع بشری که از مراحل مشابه انکشاف ګذشته اند،  انسانها، افراد، گروه ها، احزاب و سازمان های مختلف با تجارب مختلف و نسخه های مختلف برای حل مسایل مطروحه درکشور، منطقه و جهان وجود دارند و که این نسخه ها و روشها درموارد زیاد متفاوت و درموارد مشابه و یا عین چیز اند. این حالت کاملاً قابل فهم بوده و کدام استثنای ندارد.

به فهم ما برای حل مسایل مطروحه نسخه های متعدد وجود داشته میتوانند و وجود دارند که بعضی از نسخه ها و راه  حل ها بر بعضی دیگر برتریت دارند و بکار گیری هریک ازآنها میتواند جوانب مثبت بیشتر داشته باشند وهمچنان میتواند جوانب منفی نیزباخود داشته باشند. درین راستا باید به معیار های متوسل شد که به بکار ګیری آن با صرف مدت زمان کم، قربانی کم و تلاش کم به نتایج بیشتر و خوبتر متوسل از لحاظ مصرف و از لحاظ زمان رسید و دست یافت.

درین مرحله میتوان اهداف، ارزش ها، طروق وصول به این اهداف را میتوان به ارزشهای مشترک و قابل توافق همه وارزشها وطروق که مطابق به اصول عام قبول شدۂ بشریت وجامعــﮥ جهانی است و ارزشهای وطروق که اکثریت یک ملت و یا هم کتله های مختلف یک جامعه روی دست ګرفته ویا میګیرد، تقسیم کرد. 

قابل فهم است که گروه ها و کتله های مختلف جوامع بشری دریک جامعه برای وصول به اهداف و ستراتیژی های مشترک از وسایل و روش های مختلف کار میگیرند.

درین تأکید اخیر میتواند برنامه ها، نسخه ها وشیوه های کاری وصول به این برنامه و اهداف را در  احزاب، سازمانها و گروه های مختلف  دریک جامعه نام برد که برای حل مسایل معین و رسیدن به ارزشهای معین  طرح های مشترک دارند وهست موارد وروش هایکه در  بین این احزاب،  سازمانها و گروه ها درهمه حالات عین چیز نیستند. درین راستا باید خط سرخ ها معیار های غیر قابل عبور مطرح شوند و موارد روشن  وتفاهم شود که برای توافق برآن باید قواعد توافق را روشن کرد.

مطالبات قبل از وقت و مطالبات و پیش شرط های از مراجع نامناسب و مانع  تفاهم و مانع آغاز کار را مطرح کردن نه منطقی، نه قابل قبول و نه درایت سیاسی است.

مابه یقین به این باوریم که امنیت نسبی را میتوان به زور آورد اما ثبات وحاکمیت بر قلب ها را نمی توان به زور تحمیل کرد. خوشبختی را نیز به زور تحمیل کردن و ګمان کردن که همه را ماباید به جنګ روان کنیم نیز تصور و تفکر خطا است.

هست موارد که در رابطه به تأکیدات اخیر با وجود تفاوت های موجود در نسخه های وطروق وصول به اهداف واستراتیژی های معین میتوان به اجماع های مشترک رسید؟ این مسأله نکته و مرکز سوال اساسی این نوشته را تشکیل میدهد.

ضرورت است تا مشترکات را مشخص کرد، اهداف هریک از کتله ها، سازمانها و گروه ها جامعه را شناخت و تعریف کرد ودرین راستا بدون تلاش برای تحمیل این نسخه ها، بدون حتمی بودن رد و قبول ایشان، بعد از تشخیص روشن این اهداف و برنامه بر توافق به راه های رسیدن به این برنامه ها به توافق رسید. توافقیکه وسیله ګردیده و زمینه ساز این باشد که  ملت مرجع اصلی مشروعیت دهنده باشد. ملت ما به صورت عمده واکثریت قاطع مسلمان است و ملت مسلمان انتخاب خویش را در چوکات اسلامی دارد.

به نظر ما توافق سیاسی و مصالحـﮥ سیاسی که در ظرف هشت سال گذشته توسط حاکمیت دولت اسلامی افغانستان مطرح شده و راه های وصول که در پیش ګرفته شده  به هیچ صورت به صلح پایدار و شامل متوسل شده نمی تواند و منجر به اجماع ملی شده نمی تواند ونیست.

ما به طرحهای وروشهای ضرورت داریم که مطابق به عصر ما، منطقی وعملی باشند و قابل قبول برای تمام جوانب ذیدخل افغانی بوده و منطق خویش را داشته باشد. روش های که درنهایت امر ملت سخن اصلی را داشته و ملت دران به حاشیه کشانیده نه شود.

به این منظور ما طرح جدید مصالحـﮥ سیاسی را پیریـزی نموده ایم که عنقریب به نشرخواهد رسید. امید مورد دقت پیشتازان جامعه، سیاسیتمداران و نخبگان ملت قرار گیرد و در مورد تکمیل آن نظر خویش را با شریک ساخته و بعد از توافق درپیاده کردن آن کار عملی مبذول بدارند.

 ومن الله التوفیق

 پایان 

به نمایندگی از شـورای علـمی مرکز مطالعات ستراتـیـژیک افغان

دوکتور صلاح الـدین سعیدی – سعـیـد افغـانـی والحاج امین الدین سعیدی – سعید افغانی

تیلفون:۰۰۴۴۷۸۸۶۴۷۴۶۳۸ Email:strategicstudies@yahoo.com