۲۴ ساعت

بار کج به منزل نمی رسد

تاریخ  نشر دو شنبه ۱۸ جدی  ۱۳۹۶ –  هشتم  جنوری   ۲۰۱۸–  هالند

بار کج به منزل نمی رسد 

نوشتۀ : محترم درمحمد وفاکیش

اصطلاحات، ضرب المثلها و عبارات ضرب المثلی در زبان عامیانه،  تصویر گر بحرانات عاطفی، سیاسی و تاریخی در زنده گی مردم ما میباشند. از این رو با برداشتی که آنها از عمل کرد دولتمردان، احزاب و نخبه های سیاسی در طی زنده گی پر از فراز و نشیب شان دارند با شنیدن کلمه سیاست، مفاهیم و تصاویری از قبیل: رندی، چهار کلاه بازی، خدعه، دروغ،  تنبیه، شکنجه و توسل به هر وسیله روا و ناروا برای رسیدن به قدرت و حفظ  آن در برابر چشمان و ذهن شان جا می گیرد.

پدیدار شدن چنان ذهنیتی در افکار عامه از سیاست و سیاست مداران که ظاهر امر در تضاد به معنا و تعریف علمی و فلسفی سیاست مینماید، ناشی از کوتاهی ذهن و نا آگاهی عامه مردم نه، بلکه مایه از تجارب و چشم دید های آنها است که دولتمردان و افراد، حلقات و نهادهای وابسته به نظامهای سیاسی،  جهت دست یافتن به قدرت سیاسی و حفظ آن از خود در عمل به منصه اجرا گذارده اند.

من خلاف باور عده یی که علل تبارز عمل کرد های نادرست سیاسی را از جانب آدمهای نشسته بر اریکه قدرت، نبود برنامه های مشخص و دقیق سیاسی میدانند، بدین باورم که در مجموع قوانینی که از طرف دولتها و برنامه هاییکه از طرف احزاب و سازمانهای مختلف سیاسی در کشور برای تأمین عدالت اجتماعی و دستیابی به زنده گی بهتر ارا یه شده اند، کمتر مواردی میتوان یافت که در ظاهر امر ناقض منافع ملی به حساب آیند، ولی آنگاه که مسأله اجرای اهداف و یا برنامه ها ی مطروحه به میان آمده اند، خط نهایی همه اهداف و برنامه های به اصطلاح علما تنظیم شده از سرحد منافع شخصی و قسما گروپی فراتر نرفته اند.

از آنجا که سکان دولت ها و نهادهای سیاسی را با سوادان و تعلیم یافته گان جامعه به عهده دارند در سمت و سودهی سیاست و تدابیر اتخاذ شده سیاسی، سهم و نقش نخبه ها و روشنفکران قابل مکث و در خور توجه است. چه در کشور فقر زده افغانستان که سواد در پایین ترین سطح است، روشنفکران در ساختار جامعه یک اقلیت محدود اند که در طول تاریخ کشور از عوامل و مظاهر بیسوادی در جامعه یکسان متضررشده اند.

از جانب دیگر روشنفکران افغان که با ساختار اتنیکی، اجتماعی و محلی جامعه پیوند دارند در ترویج و ایدیالهای روشنفکرانه که منجر به انکشاف آگهی ملی در جامعه می گردد، نقش اساسی دارند که این امر در واقعیت خود عامل مؤثری برای تآمین و تعمیم وحدت ملی میان اقوام مختلف کشور به حساب می آید.

 لذا روشنفکران آگاه میتوانند با اتکاء به سایر اقشار جامعه این اعتماد را به وجود آورند که قدرت دوامدار و ادارۀ امتزاج یافته به روند انکشاف جامعه نه از راه توسل به زور، خدعه، چهار کلاه  بازی، بلکه از راه صداقت، باورمندی به سهم و نقش اکثریت خاموش جامعه و تبارز اراده آنها در ساختار و عمل کرد دولت قانون مدار و مردم سالار میسر شده میتواند.

 چنانکه شاعر و نوسنده یی با اصا لت و رسالت روشنفکرانه گفته است: « روشنفکر کسی است که اشتباهات و کجروی های نظامهای حاکم را به سود توده های مردم که طبعا خود نیز فرزند آن است افشا می کند. بنابرین فعالیت او به تمامی در راه پیروزی انسان و توده های مردم است.

 بر اساس آنچه گفته شد روشنفکر تا زمانی شایسته این عنوان است که خود در نظام حاکم و احیانا در نظامی که بوسیله خود او پشنهاد شده است نقشی به عهده نگیرد، زیرا در آن صورت ناگزیر به درون آن می خزد و به مدافع نظام تبدیل می شود، از دریافت انحرافات و اشتباهات باز میماند و تعریف خود را از دست میدهد. همچنین از صف توده هابیرون می آید و در برابر آنها قرار کی گیرد. »

اوضاع فعلی کشور ما و سهم متبازر عده یی روشنفکر نما با القابی دوکتور، پروفیسور، کار شناس و استاد در مختل ساختن آن، بیان گویای از  کتله یی از روشنفکرانی است که برای راه یافتن به قدرت سیاسی، بدست آوردن و حفظ آن وطن، مردم و هویت ملی کشور را به قمار گذاشته اند.

 هکذا سواد با انکشاف تکنولوژی و و سایل ارتباطات همه  گانی  تعبیر گسترده تری یافته است. پس خط آنهایی که خوانده و نوشته نمی توانند، ولی از ما حول، خوب و بد اجتماعی که به آن تعلق دارند دید روشن دارند، از بیسوادانی که اول دست شان و بعد فکر شانرا به کار می اندازند کاملآ جدا است. چنانکه صف عده یی از معامله گران باسواد که در تفاوت گذاشتن میان راه درست و راه غلط به مراتب نا بینا تر از کوران مادر زاد اند.

       در این باره علامه سید اسماعیل بلخی در وصف چنان باسوادانی، چه نغز فرموده اند:

بهانه چنـد نماییم بیسـوادی خلق

تمام مفسده در با سواد می نگرم

تلاش ناکام عده یی  که با استفاده از جو نا ملایم برحال سیاسی، نظامی و اقتصادی  بر سر گنج ثرونهای باد آورده زانوزده  و برای حفظ آن در عقب سنگری به نام رهبر، پیشوا و مدافع یکی از اقوام با هم برادر کشور کمین کرده اند به و ضاحت مبین این واقعیت نهفته در این ضرب المثل است: ” بار کج به منزل نمی رسد. ” پس یگانه راه بیرون رفت از مصایب کنونی سهمگیری فعال همه اقوام  افغانستان در تآمین و تعمیم عدالت اجتماعی و قانونیت است و در پناه این اصل است که دگر  امکانی  به عناصر خود غرض جهت استفاده ناسالم از هویت قومی باقی نمی ماند.

در محمد وفاکیش