۲۴ ساعت

از هزار و یک حکایت ادبی و تاریخی

تاریخ نشر دو شنبه ۱۳عقرب ۱۳۹۸ –  چهارم  نوامبر  ۲۰۱۹ هالند 

 حکایت ۲۸۳

جز راست  نباید گفت

هر راست نشاید گفت

این پند مرا یاد است

از  خواجه  انصاری

«؟»

راست نا مقبول

عنصر المعالی کیکاوس بن اسکندر زیاری پسر خود را پند داده است که هیچگاه دروغ مگوی و اگر راست بدروغ ماننده باشد نیز مگوی که مردم دروغی را که شبیه براست باشد می پذیرند و راستی را که باور کردنی نباشد قبول نمیکنند .

سپس حکایت می کند که من وقتی در گنجه نزدیک ابوالاسوار شاور بن فضل که امیر آنجا بود زندگی میکردم و در دربار او بسیار محترم بودم اتفاقآ یک روز عجایب دیدگیهای خود را برای وی شرح میدادم و ضمنآ گفتم که در روستای گرگان قریه ای هست که چشمهء آب نوشیدنی آن از قریه دور افتاده است وزنان که بطلب آب میروند بصورت دسته جمعی میروند و پیشاپیش آنها یکی از ایشان حرکت میکند و زمین را مراقبت می نماید که از کرمهای سبزی که در آن حدود بسیار است بروی زمین نباشد تا زنان پای بر آن نگذارند و اگر کرمی ببیند آنرا از سر راه دور میکند زیرا هر کس بر آن کرمها پای بگذارد و آن کرم در زیر پای او بمیرد آبی که از چشمه برداشته است میگندد و باید آنرا بریزد و دوباره برود کوزه را در چشمه بشوید و آب بردارد ! 

وقتی که این مطلب را گفتم امیرابوالاسوار مثل کسی که از حرف من خوشش نیامده باشد روی ترش کرد و تا چند روی نسبت بمن کم اعتنا بود ومن نمیدانستم که سبب آن چیست. عاقبت یکروز پیر وزان دیلم که نزد امیرمقرب بود بمن گفت :

امیر از آن حکایت که آنروز گفتی رنجیده است وگله دارد که فلانی  با وصف اینکه آدم هوشیار و فهمیده است ، چرا بامن سخنی میگوید که مردم با کودکان میگویند؟ (یعنی چرا سخنی گفته است که باور کردن آن دشوار است).

من فورآ قاصدی از گنجه بگرگان فرستادم و سفارش کردم که محضری بامضای قاضی و خطیب و رئیس و علمای آنجا ترتیب کنند واز آن قریه و چشمهء آب و موضوع کرم و آنچه درین باره میدانند یاد وتصدیق شود و برای من بفرستند که بحضور امیر تقدیم کنم. چهار ماه طول کشید تا آن محضر ترتیب شد و بمن رسید و آنرا نزد امیر بردم و سلام کردم و تقدیم نمودم.

امیر تبسم کرد و گفت :

من میدانم که شخصی مانند تو هرگز دروغ نمیگوید بخصوص در پیش من ، ولی آدم چرا باید حرف راستی را بگوید که چهارماه وقت لازم داشته باشد تا آن راست را مردم قبول کنند؟!

سلسله این حکایات ادامه دارد…..