۲۴ ساعت

زخم معده و اثنی عشر:

تاریخ  نشر پنجشنبه  ۲۸ حوت  ۱۳۹۹ – ۱۸ مارچ ۲۰۲۱ هالند 

این نوع زخم ها را زخم های گوارشی هم میگویند و عبارت از یک نوع  آفت غشای مخا طی معده و اثنی عشر میباشد  که در پیدایش آن اسید و پپسین معده هر دو ذید خل است! و زمانی بوجود می آیند که یک قسمت از بافت های قسمت تحتانی معده در مرض آفت قرار گرفته باشد .

پپتیک اولسر به مجموعه زخم های موجود در معده و اثنی عشر یعنی قسمت بالایی روده های خورد نام گذاری شده. به صورت عموم زخم های اثنی عشری نسبت به زخم های خود معده امروز شیوع بیشتری دارد. علت اصلی این نوع زخم ها را یکنوع باکتری بنام هلیکو باکتری پیلوری مینامند. وزخم های این ساحه را بنام زخم های گوارشی هم یاد نموده اند:

این نوع زخم ها معمولا افراد بین سن ۲۰ تا ۴۵ ساله ها را زیاد تر مصاب می‌سازد و واقعات آن زیادتر در نزد آن دسته اشخاص بیشتر دیده می‌شود که مدت دوام دار از سگرت استفاده نموده باشند و ضمنا گروپ خون‌شان ۰ بوده و سن آنها  بالای ۶۰ تا ۶۵ سال باشد.

قرار یک احصائیه تقریبا نیمی از نفوس انگلستان از این نوع زخم ها شاکی میباشند.  عوامل دیگر که در پیدایش این نوع زخم ذید خل اند عبارتند از استرس، اضطراب، نارسایی های قلبی، کبدی و کلیوی،  عفونت های خونی،  عوامل ژنتیکی، ادویه های مسکن مانند آسپیرین و ادویه های غیر استروئیدی مانند پروفن، تاپروکسین، امپرازول و هلیکو باکتری پیلوری رامیتوان یاد آور شد.

تا قرن ۱۹ در جهان واقعات زخم های اثنی عشری کمتر به ملاحظه مرسید. و اگر موجود هم می‌بود نسبت اینکه وسایل تشخیص به دسترس نبود از نظر ها پنهان می ماند..اما زخم معده قبل از قرن ۱۹ هم شناخته شده بود. خوشبختانه امروز گروپ H.Py Lori تشخیص شده و تداوی این نوع زخم ها را بسیار آسان ساخته است. و فعلا از هر ۲۰ مورد عفونت و زخم های معده در حدود بالای ۱۸ مورد آنرا مکروپ( اچ پیلوری) تشکیل می‌دهد.

اعراض و علائم کلینیکی مرض: مریض مصاب یک درد در ناحیه وسط قسمت بالایی شکم‌ خود یعنی در زیر قفسه‌ سینه احساس میکند که بعد از اخذ یک مقدار غذا درد بهبود حاصل میکند خصوصا که معده خالی باشد درد بیشتر احساس می‌شود واقعات آن زیادتر در شب ها رخ می‌دهد: درد گاهی حدود معین ندارد، ضمنا با دلبدی،  استفراغ نفغ شکم و روده همراه میباشد.

گاهی در استفراغ مریض یک اندازه خون روشن و در مواد غائطه آن خون تیره(قیر مانند) به مشاهده مرسد.  بعضا مریض از پر بودن شکم و زمانی احساس یکنوع گرسنگی می نماید.  درد گاهی از ۲ تا ۳ ساعت بعد از خوردن غذا بوجود می‌آید که از چند ساعت، چند روز و حتی یک هفته را در بر می گیرد. درد خاصیت سوزش را دارد که بعد از صرف مقدار غذا و تابلیت های انتی اسید بهبودی حاصل میکند که اکثر دفعات با این متود بهبودی حاصل میگردد و خوشبختانه که در اثر تداوی مناسب مریض کاملآ شفا یاب می گردد اما اگر تداوی معین و مناسب صورت نگیرد امکان خونریزی های معدی معایی و حتی پاره شدن معده را امکان پذیر است.

تشخیص مرض: از روی آزمایش خون آزمایش تنفسی.،کاستروسکوپی و اندوسکوپی صورت می‌گیرد. که فعلا آزمایش تنفسی زیاد تر در لابراتوارها مروج است در این آزمایش اولآ برای مریض یک تابلیت و یا یک مقدار مایع که حاوی مالیکول کاربو رادیو اکتیو میباشد داده می‌شود. این مواد در داخل معده بعد از طی مراحل آزاد گردیده و توسط معده جذب می گردد که در موقع خارج کردن هوا از معده توسط دهن آنرا در یک آله پوقانه مانند که قبلا برای مریض داده شده پف می‌شود. که بعدا از طرف لابراتوار تشخیص می‌شود که مریض مصاب مرض اچ پیلوری است.

تداوی مرض : برای تداوی از دو نوع آنتی بیوتیک و یک نوع انتی اسید کار گرفته می‌شود.  که بعد از ختم ادویه های داده شده یک مراتبه دیگر آزمایش لابراتواری تکرار میگردد در صورت که مریض کاملآ شفا یاب نشده باشد، یک مراتبه دیگر برای مریض با یکنوع آنتی بیوتیک دیگر تداوی را ادامه می دهند تا مریض کاملآ شفا یاب گردد. مدت تداوی برای ۴ تا ۸ هفته را در بر می‌گیرد.

  با احترام

داکتر علیشاه جوانشیر متخصص داخله.

سیدنی استرالیا