نوروزکهن
( هفدهمین سال نشراتی )
تاریخ نشر : چهارشنبه ۲۹ حوت ( اسفند ) ۱۴۰۳ خورشیدی – ۱۹ مارچ ۲۰۲۵ میلادی – ملبورن – استرالیا
عزیزه عنایت
نوروزکهن
نوروزیا روزنوفصل اول سال فلسفۀ بسیار بزرگ وکهنی دارد، ازقــدیم الایام توسط آریائی ها به نوعی ازاشکال برگزاروتجلیل میگردیده است. که تاکنون با وجود گذشت قرنها بخاطر این روز با شکوه درکشورهای آسیائی جشن گرفته میشود .
درباره نوروزدرادب فولکلورمردم افغانستان,ایران وکشورهای آسیای میانه که نو روزرا بنام اول سال جشن میگیرند نظریات مختلف وجود دارد. عدۀ ازدانشمندان میگویند، نوروزیادگارجمشید شهریارآریانای کبیراست که هزاران سال پیش درسپیده دم تاریخ دربلخ بامی براریکــۀ فــرمانروائی نشست وآنروزرا نوروزویاروزنو نامیدند.
برخی ازایرانیان بنابرافسانه ها وادب فولکلورشان که بیان کنندۀ اعتقادات عوام الناس است نوشته اند. وقتی جمشید زمام کشوررا بدست گرفت ازمنطقۀ دماوندتا شهربابل رادریک روزپای پیاده طی کرد ازاین سبب اشراف ودرباریان او این روز را روز نو ،یا نوروز خواندندکه مصادف بود به اول فروردین و تا ختم دورۀ زمامداری وی دراول سال خورشیدی این روزرابخاطر سفرطولانی جمشیدازدماوند تا بابل با جشن و سرورتجلیل میکردند که با گذشت زمان تجلیل ازاین روزبشکل عنعنه و رسوم مردم درآمده است .
اگرچه دربعضی اوقات این جشن هاکم رنگ جلوه کــرده است ولی بآنهـم طبق عادات ازجانب مردمان بیشماری ازکشورهای مختلف که درفوق تذکرداده شد در روستاها ومحلات تجلیل و برگزارمیگردد.
عدۀ از نویسندگان افغانستان نوشته اند ، جشن نوروزدرپامیردرقلمرووطن ما ( افغانستان)بنام (خدیرایام) یاد میگردد که بمعنی عید بزرگ است .
درکتاب اوستا آمده است که روزیازدهم ماه خورشیدی(خیرروز)نامیده میشود زیرا آفتاب بزبان آریائی(خور)و بزبان اوستائی(خیر) آمده است .
بعضی از دانشمندان، محل پادشاهی جمشید را درشمال افغانستان در(بخــدی) یابلخ امروز دانسته اند .
درافغانستان نوروزدرسایر ولایات کشورتجلیل میگردد که هموطنان عزیزمان با تفاوت های کم و بیش ازاین روز استقبال نموده و مینمایند اما متاسفانه دراین سالهای اخیر به شکل رسمی دروطن ما تجلیل نمیشود.
یکی از ویژه گیهای آن, این روز را با مراسم برافراشتن علم مبارک ( جهنده ) یاجنده بالا درشهر مزارشریف درکنارآرمگاه حضرت شاه اولیا مردم شریف وطن با شورو هلهله برپا می کردند که افراد زیادی ازکشورهای دیگردراین مراسم اشتراک می کردند د و زایرین که برای زیارت بدرگاه شاه ولایتمآب می آیند روح اخوت وهمدلی به آنها دمیده میشودو ازبارگاه خداوند بزرگ صلح ,صفا ومقاصد نیک مطالبه میکنند.
ازجانب دیگرهوای خوشگواربهاربا نسیم ملایم وعطرآگین مشام دلهارا تــازه میسازدکه با آمدن بهارگلهای لاله هرطرف جلوه نمائی میکنند کــه این روزرا بنا م میله گل سرخ نیز یاد میکنند.
درکشورهای ایران, افغانستان, تاجکستان مردم زمستان های سختی راسپری میکنند وبعدازگذشت روزهای زمستان با آمدن بهارفضای هرشهروقریه حال وهوای دیگری بخود میگیردکه همه جا سبز وپرگل میشود درختان شگوفه بارمیشوند پرنده های سفرکرده دوباره به آشیان برمیگردند ابرها همچون پرقودرآسمان نیلگون جلوه نمائی میکنند ودرمی افشانند. شاعران زیادی درمورد بهارشعرهای سروده اند که اینک سروده بهاری حضرت ابوالمعانی بیدل که بیان گرفصل بهاراست خدمت خوانند گان عزیزتقدیم می گردد.
چشم وا کن رنگ اسـرار دگـر دارد بهار
آنچه دروهمت نگنجد جلوه گـردارد بهـار
ساعتی چون بوی گل ازقید پیراهـن برا
ازصلای رنگ عیش انجمن غافل مبـاش
پاره های چند بر خون جگــر دارد بهـار
ابر می نالــد کـزاسباب نشــاط این چمـن
هرچه دارد درفشار چشم تــر دارد بهـار
ازگل و سنبل به نظم ونثر سعــدی قانعــم
این معانی در گلستــان بیشتــر دارد بهــار
موبه مویـم حســرت زخمــت تبسم میکنــد
هرکه گــردد بسملت برمن نظردارد بـهار
زین چمن بیدل نه سروی جست ونه شمشادرست
ازخـیـال قـــامتش دودی به ســر دارد بهـار
با درود
خواهر گرامی بانو عنایت عزیز از مطلب زیبای نوروزی تان صمیمانه تشکر نموده و من هم پیشاپیش فرا رسیدن نوروز و سال نو ۱۴۰۴ خورشیدی را برایتان تبریک وتهنیت گفته سعادتمندی شما را تمنا دارم.
باعرض حرمت
قیوم بشیر هروی