۲۴ ساعت

نوشتۀ : محترم استاد شاه محمود محمود

دریای کابل یکی ازمهمترین دریای است که شامل مدنیت جهانی بوده و در دو کنار آن اثار متعددی زندگی اجتماعی و اقتصادی به چشم میخورد. اهمیت این دریا بعد از انتشار و رونق دین هندویی و بودایی به خصوص در زمان کوشانی ها شهرت منطقوی خویش را حفظ نمود.

نشانه های مدنیت یونان و بودایی یا گریکو بودیک در دو کنار این دریا هنوز از دست یغماگران آثار باستانی و هجوم و غارت فرهنگی در امان مانده است . ظهیرالدین بابر و فرزندانش و احمدشاه درانی در ترمیم و عمران دیوار ها و برخی ابادی ها دست یازیدند . اما تیمورشاه نمای دیگری به این شهر تاریخی داد ؛ پایتخت را از قندهار به کابل انتقال داد و نفس تازه در کالبد فراموش شده این شهر دمید.

جاده ها و گذر ها و باغ ها قد افراشت و یکبار دیگر چون زمان بابر شاه مرکز تجارت و اقتصاد گردید. فرآورده های فرهنگی و اجتماعی دوباره جان گرفت .
اما هجوم و تجاوز دو گانه انگلیس همه دست آورد های تاریخی را به ویرانه مبدل کرد ، تا بعدا ” امیرعبدالرحمن ارگ کابل را با تعدادی از عمرانات با استفاده از تجارب مسافرتهایش در ترکستان روسی به شکل بهتری اعمار نمود . حبیب الله سراج المله والدین و شاه امان الله نقش اساسی در انکشاف و گسترش شهر داشتند . سلاطین وشاهان و روسای جمهور همچنان نقشه های جدیدی رویدست گرفتند و آنچه آنجام دادند ساحات مسکونی جدید و کارته ها و تعمیرات وزارتها و هوتل ها بود. دریغا شهر قدیمه کابل کماکان ویرانه و از نظر می افتید و فقر وعدم نظافت و کوچه های باریک ازدیاد می گردید.
اما غارت و غصب اراضی و باغ ها و کوهپایه های چون شیردروازه و آسمایی روز تا روز تا قله ها رسیده است . این غارتگری ها ؛ شهر کابل را به شهر بدون بازخواست و تک و تنها مسما نموده است .
دریای کابل که از میان شهر طی طریق میکند نه تنها مسکن معتادین و مرکز زباله ها است بلکه مرزی است میان ثروت و فقر، گدا و متمول ، بی کس و زور مند، صفایی و کثافات ، دزدان خرده پا و دزدان بورژوا، فرهنگ و بی فرهنگ، افراد اتو کرده و مردمان پا برهنه و لباس ژولیده ،زیبارویان معطر و لوکس و خاک آلود و چرکین و عرق بو ، مافیا های بزرگ و قاچاقبران ابتدایی، فاحشه های بی بضاعت و روسپی ها مفشن، روسپی های سیاسی و قومندانان بی سواد با فرزندان گردن کلفت و بدماش و فقرا و گدایان ناتوان ، زراندوزان بلند منزل و گرسنه های خیمه نشین، سوارکاران بنز و فوربایفوروملبس با زره و رنجر و پا ترکیده های بایسکل ، گادی، موتر سایکل ” زرنج ” سوار ووو……..
در گذشته ها شهر کهنه یا محله های راست دریای کابل با همه ویرانی و نازیبایی ها ، دانشمند پرور بود بزرگان فرهنگی همه از این ناحیه سر بلند کردند اما امروزاین کهن سال را ؛ طعمه کیسه بر و دزد و فاحشه گردانیده اند .
کنارهای دریا بدون توجه مقامات شهرداری ( شاروالی) به مراکز خرید و فروش و دست فروشان مبدل شده است . سرک میان پل باغ عمومی و پل خشتی اصلا ” جای سوزن انداخت نیست. دوکان های کنار دریا از رخت فروش وبنجاره و عطاری تا قصابی و ترکاری فروشی و کراچی و عراده های دو پا و چهار پا مملو است. سرک میان چوک جاده میوند و پل خشتتی ده قطار بازار خرده فروشی و لباس و شش کباب و پلو چلو فروش و دزدان سرگردنه و کیسه بر ها مردانه و زنانه ، راه را روی عابرین مسدود کرده اند. چوک های سینمای پامیر و چنداول و جاده میوند و کنار زیارت شاه دوشمشیره و لیسه آریانا و منزل غلام نبی خان چرخی یا چوک باغبان کوچه و مسیر راست دریا تا پل باغ عمومی چند قطاره ؛ مرکز ایستگاه صد ها موتر مسافربری و تکسی و بازار خرید و فروش است از مندوی و سرک سرای شازده و سرک نادر پشتون و ده افغانان و فروشگاه که متصل ارگ کابل است اصلا ” پرسان نکنید . حتی مقابل شاروالی شهر پیاده رو ها غصب گردیده است . ارایشگران خودآموز و تنبل ؛ با گذاشتن موانع کانکریتی با میکآپ های سرخ و سفید سرک های شهر را ارایش غلیظ نموده اند. که اکثرا ” سبب تصادمات خونین میشود.
میدانید چرا شهر اینگونه چهره تبدیل کرده است چون مقامات مربوط درگوشه دیگر شهر به اصطلاح بالاشهر اطراق نموده اند. هرگز حتی برای مراسم فاتحه فامیل و اقارب و دوستان به پایین شهر تشریف نیاورده اند تا حال رقت بار مردمان و ساکنان محلات راست دریای کابل را به چشم خویش ببینند و از درد و آه آنها باخبر گردند. یا به عباره دیگر راست دریای کابل را مراکز زباله ها نامگذاشت . بنا ” جا دارد که دریای کابل را از پل محمد غوث خان واقع سرک دار الامان در جوار لیسه حبیبیه تا پل چرخی در حدود ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر ؛ مرز فقر و ثروت نامید .