نمونه های ازمنابع آزادی، حاکمیت قانون
تاریخ نشر دوشنبه ۲۶ آگست ۲۰۱۳ هالند
دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی
نمونه های ازمنابع آزادی، حاکمیت قانون ودیموکراسی واقعی!
دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی
مـدیـر مرکز مطالعات ستراتیژیکی افغان
خوانندهء محترم !
درقوانین مدرن امروزی جزای کشورهای جهان چنین است که هرسند و شهادتیکه برعلیه کسې و یا متهم به صورت غیر قانون بدست اید، درمحاکمه واثبات جرم بحیث سند ثبوت جرم شاخته نمیشوند .
در قوانین محاکم جهان امروزی، طرف قضیه و شخص متهم حق دارد که سند ارایه شده برعلیه وی را که به صورت غیر قانونی بدست آمده این گونه سند باطل اعلام شده و از محمکه مطالبه نماید چنین سند بدست آمده بصورت غیر قانونی را از مستندات ضدوی نادیده گرفته از پرونده اتهام علیه وی خارج سازد. قاضی مکلف است چنین استنادات بدست آمده بصورت غیر قانون را از دوسیهء شخص متهم خارج سازد.
بطور مثال ګرفتن نمونه خون متهم برای تثبیت ( ډی ان ای) بدون اعلام علت ګرفتن خون به شخص متهم وبعداً استعمال آن علیه شخص متهم در محاکم غیر مجاز وقابل قبول نیست.
همچنان در سایر موارد اسناد ثبوت بدست آمده به شکل غیر قانونی وبدون اجازهء قبلی محکمه و قاضی برای اثبات جرم استناد شده نمی تواند. این دهها موارد مشابه.
بیاید این اصل حقوقی را مانند نمونه در منابع اسلام که قبل از یکهزار چهارصد سا ل قبل توسط پیشوایان دیـن مقـدس اسلام اساس ګذاشته شده است جستجو و بررسی نموده و مورد مطالعه قرار دهیــم.
در دین مقدس اسلام وسیرت پیامبر صلی الله علیه وسلم وصحابه کرام ومنابع اسلام به صورت واضح میتوان نمونه های عدالت جستجو واصول حقوقی را جستجو کرد که درعصر امروزی سیستم های حقوقی امروزی جهان وقوانین مربوط از آن عملاً استفاده کرده ودردهها مورد میتوان نآن بببببب به صورت قیاسی و انالوګی برای استفادهء بشریت مانند نمونهء عدالت و دست آورد خوب بشریت بحیث منبع ومرجع استفاده برد.
در روایت تاریخی آمده است که در زمان خلافت امیر المومنین حضرت عمر فاروق ، تعدادی از جوانان عربی در خانه ساخته شده از نی گــرد هم جمع ، وبا افروختن آتش مصروف شراب نوشی بودند .
امیر المومنین حضرت عمر که شبانه از حال مسلمین خبر میگرفت، متو جه شد که تعدادی از جوانان به سر دادن سروصدا مصروف عیاشی انــد :
حضرت عمر سر وقت آنان رفت وخطاب به جوانان گفت ! مگر آتش افروخته در خانه ی نئین را ممنوع نکرده بودم ؟ نوشیدن شراب هم در اسلام ممنوع است . اینک شما دو جرم را مر تکب شده اید .
جوانان در خطاب به امیر المومنین گفتند : ای خلیفه ! تو نیز مرتکب دو جرم شده ای ؛ اول اینکه تجسس ودوم اینکه داخل شدن به خانه ها مردم بدون اجازه را پروردگار با عظمت منع نموده است .
و تو هر دو حکم خدا را نادیده گرفتی . امیر المومنین حضرت عمر بعد از شنیدن استدلال جوانان عرب آنان را به حال خود گذاشت واز محل رفت.
( این روایات را محمد علی موحد در کتاب در هوای حق و عدالت ، ص ۴۳۲ به نقل از احکام السطانیه ما وردی و غزالی در احیا ء العلوم الدین نقل کرده اند . ولی در باب امر به معروف از منکر احیا ء العلوم الدین غزالی روایات را با بیانی دیگر تقریبآ با همان مضمون نقل می کنند . )
به این ترتیب سند بدست آمده به شکل غیر قانونی مورد استفاده قرار نه ګرفت و منبع خوب برای قوانین امروزی جهان مبنی بر تأمین عدالت شده میتواند و است.
همچنان در روایت تاریخی آمده است زمانیکه امیر المومنین حضرت عمر (رض) زمام امور مسلمانان را بدوش گرفت در اولین خطاب خویش به مسلمانان فرمود :
« اگر در من کجی ای دیدید مرا به راه راست باز آورید ».(آزادی های عمومی در حکومت اسلامی ، راشد ، غنوشی ، ترجمه حسین صابری ، ۱۳۸۱ نشر علمی و فرهنگی ، ص ۲۳۶ )
مورخین می افزایند : در همین هنگام یکی از مسلمانان برخاست و در جواب امیر المومنین حضرت عمر او گفت :
ای امیر المومنین :« اگر در تو کجی ببینیم آن را با شمشیر هایمان اصلاح می کنیم . » خلیفه با شنیدن این سخن خدا را شکر گفت که کسی بود به علت پرهیز گاری ، عمر را با شمشیر به راه راست بیاورد .
این است نمونهء بارز از دیموکراسی و عدالت واقعی که میتوان منبع وسرچشمهء عدالت برای بشریت باشد و است.
بلی چنانچه ګفته آمدیم نمونه های دیموکراسی واقعی و عدالت را میتوان دراسلام اساس یافت.
مؤرخین مینویسند که : حضرت عمر در زمان خلافت خویش در مورد تادیه مهر برای زنان ، در خطاب خویش
مسلمانان را از « دادن مهریه های سنگین برای زنان بر حذر داشت ، در همین اثناء زنی فاطمه بن قیس به پا خاست و با حضرت عمر در محضر عام مخالفت کرد ، و در دفاع از استدلالش خویش به ( آیه : ۲۰ سوره نساء ) اشاره نموده فرمود :« و اتیتم احداهن قنطارآ » ( نساء ۲۰ ) .
زمانیکه حضرت عمر در مقابل حکم خویش نص قرانی را شنید در جواب گفت : « زنی بر حق است و حال آنکه عمر بر خطا ست ! » سبحان الله اینست مقام خلافت وزعمات در تاریخ بشریت ، اینست دموکراسی واقعی در تاریخ بشریت . ( محمد الخضری ، محاضرات فی تاریخ الامم الاسلامیه ، ( قاهره : البانی الحلبی ، ۱۳۴۹ ه. ق ص ۱۷ و ۱۸ ؛ البنهان ، نظام الحکم ص ۲۴۰ . )
اینست منابع او نمونه های از آزادی، دموکراسی واقعی وحاکمیت قانون و عدالت اسلامی که مصدر خوب برای بشریست امروز بوده ومیباشد. فاعتبروا یا الولابصار.
پایان
همچنان روایت است که:
امام ابویوسف که زمانی قاضی بود در آخر عمر همواره میګریست یکی از دوستانش علت ګریه اش را پرسید.
امام ابویوسف ګفت که در زمان قضاوت بی عدالتی نموده ام ومیترسم که خداوند در روز آخرت با من چګونه رفتار خواهد کرد؟
دوستش ګفت که شما عالم وقاضی مجرب بودید چه بی عدالتی از شما سر زده است؟
امام ابویوسف فرمود:
روزی هارون رشید با ترسایی دعوی داشت. هر دورا متساوی در محکمه حاضر وجهت قضا نشاندم. اما به احترام دین اول رو به طرف هارون رشید کردم . میترسم که خداوند از بابت این بی عدالتی چګونه با من رفتار خواهد کرد!
برادر محترم محمد یو سف جلال یک جهان تشکر که در تکمیل بحث معلومات جالبی ارایه داشتی از خداوند برایت توفیق مزید میخواهم