لـوگــــرم ای مــــادرم
تاریخ نشر یکشنبه ۳۰ مارچ ۲۰۱۴ هالند
ولایت لوگر
بسمه تعا لی
لـوگــــرم ای مــــادرم
پوهنوال داکتر اسدالله حیدری
اول حمل ۱۳۹۱مطابق ۲۰ / ۳ / ۲۰۱۲، ،سدنی
پوهنوال داکتر اسدالله حیدری
لـوگــرم ای لـوگــرم جـــان پــــرورم
خـطـهء پــاک وصــفــای کـشــــــورم
مـهــد اجــدادم بــُدی درایــن جـهـــان
سـالـهـاسـت دورم زپـیـشـت مــــادرم
ربـع قــرن خـدمــت نـمـودم مـیـهـنـم
تـربـیـه کــردم هـــزار،انـجـنــیـــــرم
آن چه خوش وقـتی که بودم دربـرت
درجـلایـت چـون درخـتـی بـی بـــرم
دست مـن دوراست زدامـا نـت وطـن
ای صد افسـوس بی توبی بـال وپـرم
روزنـــوروزاســـت ودورم ازبــرت
کـاش مـیـبــودم بـرت، ای دلـبـــــرم
ازبـهـــارانــت وطـن آمــد بـه یـــــاد
سـبـزو خُـرّم بــوده ای گـل پـیـکرم
آبـبـــــــــازک بــُـــدی گــــهـواره ام
شــهـرهـای دیگـرت خوش منظــرم
ازسـجـاونـدت چـه گـویـم ای وطــن
مـهــد فـرهـنــگ،افـتـخــار خــاورم
چـشـمه سـارانـت چـنـان آبـش لـذیــذ
ریـشـه دارند بـی گـمـان ازکـوثــــرم
ازمـعـادن شـهـره گـشـتـی درجـهــان
مـس عـیـنـک بی مـثــل سـرتـاســرم
دارد عـیـنـک نـقــره وهم زرّســــرخ
هـم درآنـجـــــا آ بـــــدات کـشــــورم
تـنـگی ی وردک،ســـرشــــاروغـنــی
هـسـت از سـنـگِ رُخــام ومــرمــرم
شـهـره اززیـبـائی اش گِـردجـهـــــان
نـیـسـت دردنـیـا به مـثـلـش دیـگـــرم
آن گـِل سـرشـوی خـاکـت ای وطـــن
بـی ضـررشـا مـپـو،بـرای هـرســرم
لـوگـــرم ای لـوگــــرم ســیـــم وزرم
خـوش بـود قـربـان تـوگـردد ســـرم
نـــام تـو بـنـهــاده انـد بــاب الجهــــاد
ازصفـــــای مــردم د یــن پــــــرورم
مرقد شاه صامت آن پور رسول(ص)
شـد زیـارتگــــاه عـــا م کـشـــــــورم
دره هـا وبـاغـهــایـت، بـی نـظـیـــــر
هم هوایت خوشگــوار،روح پــرورم
سـیـب وانگـورت به دنیـا بـی مـثــال
کــا ســهء گـلــی ودوغــت سـاغـــرم
گوشـت لانـد یت چنان طعـمش لـذیـذ
لــذتـــش دائـــــم بــــــود،یـــــاد آورم
سـاززیبـا یت که بس وجــد آورســت
شـد شـنـاخـتـه، ســاز ملـی کـشـــورم
مـرد ممـتـازدرهـنــراســتــاد ” دُرَی”
شهـره بودست درجهــان سرتاســـرم
مــردمــا نـت آنـقــد رمهـمــان نــواز
کـم نـظـیــرباشـنـد بـفـکـــرم، بــاورم
لـوگـرم حـالا چـه شـد کـزخــاک تـــو
عـده یی چـنـدی بگـشـتـنـد ســر بُــرم
سـربُـرنـد خـلــق خــدا را بـی گـنـــاه
تـرس نـدارنــد از خــدا و مـحـشــرم
ای خدا!ایـن نـاکـسـان برراه راســت
کـن هــدایــت یـا نـمـا، بـد کـیـفـــرم
یا رب آن روزی رســـان بـــاردگــر
ســـاکـنـــان لــوگـــرم بـاشــنـد بــرم
شـــاد وخُــرّم زنـدگــی دارنــد هـمــه
مـتـفـق بـاشـــند هـمـه،هـم سـاغـــرم
ازخـدا خـواهم که روزی ای وطــن
بـرف وبـارانـت بـبـــارد بـرســـــرم
دخـتـــران مـاه ســیـمـایــت عـفـیـف
مـادرانـت شــیــرمــردان ،پــــرورم
پـرورانـیــدی بـه دامـانـت عـجـیــب
راد مــــــردان غــیــــوروســــرورم
راد مـرد چـرخـت آن نیـکو سـیـر(۱)
خــا دم مـلــت بــه هــر بـــوم وبــــرم
کــرد جــان خـود فــدای کــشــــورش
شـد شـهـیـــد ازدست یک بد گـوهـرم
نـا درغـــدار بـا کِـــذب و فــریـــــــب
کـردش دعـوت بـه ارگ،بد اخـتــرم
کرد عجـب مهمـان نـوازی آن خـبیـث
آنچــنــانــی کـس نـدیـــده بـهـتــرم !!
کرد خطابش خا ئن،آن خا ئن بـه ذات
درجـوابـش گفـت، تـو خـائن رو بــرم
امـرکــرد نــادر، بـا قـنــداق تـفـنـــگ
آنـقــدرکــوبـنــد که مـغـزش بـنـگــرم
درحـضــور اقـــربـــا ودوســتـــــــان
راهـی جـنـــت بــگــــشـــت دل آورم
بی گـنـاه چـون کـشـتـه شد آزاده مرد
کـــرد رســوا جــا نـیــــان کـشـــورم
آن شـهـیـــد راه حــق ازروی کـیـــن
بـهـرعـرضش رفـت به پـیـش داورم
اقـــربـا واهـل وفا مـیــلــــش هـمـــه
گـشــت زنــدانـی و بـا بـد کـیـفـــــرم
عـبــدالــخـالــق، آن جـوان شـیـــرزاد
مـنــتــقـــم شد بـهــر خـون اخـتـــــرم
کـُـشــت آن غـــــدار را درمـحـفـلــی
پـیـش چـشــم اقـربــاش،آن ســـرورم
هـاشــم جــلاد وجـمـعــی ظـالـمــــان
خـواســتـنـد کـیـفــر کـنـنـد شـیـرنَـرَم
قـبـل ازقـتـل، مُـثـلـه کـردنـدآن جوان
جــانــیـــان دور،زشــــرع انـــــورم
قـتـل عـام شد جمـله همصنـفــان وی
بـهــرخــون خـائـنــی بـد گــوهــــرم
لـوگـــرم ای لـوگــرم ،روح دربـــرم
خـــار چـشـــم دشــمـنـــانـی انـــورم
(۲) حضرت یعـقـوب مولانای چـرخ
مــردعــا رف،فاضـل ودانـشـــــورم
دارد او تـفـسیــــر قــــرآن کــریــــم
بـــا زبـــان ســـــادهء همـکـشــــورم
قـبـراو زیـارتگه ی بــرخـاص عـا م
دورازمـیــهـــن دیـــار دیـــگــــــــرم
در دوشـنـبـه مسـجــــدی بـانـــام وی
مـعـبــد صــد هــاهـــزار هـمـبــاورم
لـوگــرم ای لـوگــــرم دورازبــــــرم
فکـــروذکــرت بوده دائــم بـرســرم
دشمن سر سخت انگلیـس در جـهــاد
جـانـفــدا،نـائــب امیــن لــوگـــرم (۳)
از شبـابـش تـا وفـات در شـش دهــه
خــد مـت میـهــن بـکــرده ســـرورم
دراخـیــر آن مـرد غـازی،شـهـسـوار
گشـت اسیــر یک امیــر ِچـاکــرم (۴)
در سن هـشـتـاد وهفـت با صد ســتـم
راهـی جـنـت بگـشــتفـخـــــرآورم
هم ملک عبدالرحیمزی،لـوگــری(۵)
مـــــرد دانـــا افـتـخـــــا رکشـــــورم
از جناب شـان چـه گـویـم ای وطــن
بـیـسـت ویک سـالـش بزندان بستـــرم
زآنـکه اوبـود، مـرد فـاضـل باشـرف
کـی تـحـمـل مـیـنـمـودش ،چــا کــرم
آن دو خـود کـامـه ســـردار،دشـمـنش
بی گـنـاه محکــوم کـــردنـد،اخــتــرم
لــوگـــرم،ای لــوگــرم،ای لـــوگــرم
از خــدا خــواهـم بـگــیــری دربـــرم
درفــتـــوحــات سـلاطـیــــن قـــد یــــم
بــوده ای راه ظــفـــــر بــرکــشـــورم
بت شکـن محمـودغـزنه چـونکـه شـد
راهــی هـنــدوســـــتــان ازلـــوگـــرم
فـتـح کـرد هـنـدوسـتـان مرد سُـتـرگ
فـاتـحـانـه گـشــت بـه مـیـهن رهبــرم
نــام تــو بــادا بــلــنـــد درعـــالـمــــم
لـوگــرم هـســتی، تـو جــانـم پـیـکـرم
نام زیبـایـت ز”لـوی غر”آمد ست(۶)
باشی دائـم سربلنـد چون “لوی غـرم”
خـلــق وپــرچــم نـوکــران اجـنـبـــی
کــردغــارت لــوگـــری ولــوگـــــرم
خــائـنــان دون زطــیّـــــارازهــــــوا
پرت کـردند برزمیـن، خشـک وتـرم
درعــزای آن شـهـیـــدان بـی گــنـــاه
خــون بـبــاریـد آســمان کــشـــــورم
جـان مـن،ای لــوگــرم ای لــوگـــرم
روح وجــانــم بـا تـو دائـــم، مـــادرم
آن مجـاهـد هــا بنـــا م،خـصـم وطـن
کـردنـد ویــران، کـابـل گـل پـیـکــرم
هـــریـکی بــادســت آلـــوده بـخـــون
قـاتــل ده هــا هـــزار هـمـکـشــــورم
خون ملت خورده اند بی ترس وبـیــم
خـوف نـکــردنـد ازعذابِ مـحـشــرم
دالــرانـدوزی نـمـودنــد بــی حســاب
ازجـفــاء بـرمـــردمـی بــی یــــاورم
هر یکی ازجـانیـان، خـائــن بـه ملک
شـرمســـارِایــن جـهـــان ودیــگــــرم
بـل مجـاهــد هـــای راسـتـیــن وطـن
رفـتـه اند پـیــش خــدا،پــیـغـنـبـــــرم
در بـهـشــت عنـبــــریــن کــردگـــار
راحـــت وآســوده باشـنــد،یـکـســـرم
رحمــت حــق بــرشـهـیـــدان وطــن
نـام شـان جـاویـد، بـه میهـن دفـتــرم
لـوگــرم ای لــوگــــرم،زیــب ســـرم
دیـن فـروشان را بکـن طـرد ازبـرم
دشـمـنــان دون خـرابـت کـــرده انـــد
جــانـیــان پـســت، اجـانـب نـوکـــرم
کـرده انـد پـیـروجـوانــت راشـهـیــــد
زآنـکــه بـودنـد پَـیــرو پـیـغـنــبــــرم
خُـــرّم وشــــاداب بـــاشــی مــأمـنــم
دوســتـانــت صـاحــب ســیـــم وزرم
دشـمـنــانـت را بـه دوزخ رهـسـپــار
خــواهـــم از دربــــار ربّ اکــبــــرم
لـوگــرم ای لـوگــرم گل پـیــکـــــرم
دردهـجــرانــت نـمــوده مُـضـطــــرم
بـوده ای سـمـبـول وحـدت قــرنـهـــا
از بــرای هـــــرگــــروه کـــشــــورم
ســیــد وپـشـــتـون هــزاره تـرکـمـن
هـم قـزلـبـاش، تـاجـک وهـنــدو بـرم
زنـدگـی کـردند هـمـه پـهـلــوی هــم
شـاد وخـرّم هــریـکــی بـا دیـگـــرم
لـوگـــرم ای لـوگـــرم ،تـــاج ســـرم
افــتــخــــارآســـیـــائـــی دلــبــــــرم
از جـفـــای دهـــردون وجـــانــیــــان
شــد خـرابـه خـاکِ از جـان بـهـتـرم
گـاه خـلـقـی،پـرچـمـی،گـاه طـالـبـــان
ظـلــم بـی حــد کــرده انـد بـرمـادرم
خـائـنــی مـنـحــل نـمـود اردوی تـــو
زیـن خـیـانـت شد وطن بی عسکـرم
زانـکه زیـبـا کـشـورم اردو نـداشــت
جـنگ ســالاری بـه هــربــوم وبــرم
لـوگــرم،ای لـوگـــرم،روح پــــرورم
ســایـه ات بــا دا ، دائــم بــرســــرم
ای فـلک چـرخی بــزن کـاری بکـن
نـاتـو، امـریـکـا بـکـن، طرد ازبـــرم
تا به کـی افـغـانـســِتان،ازظـالـمـــان
روزوشب خـون بسـترم خـون بسترم
جـانـیــان ِ”نـاتــو”،ایـن درّنــد گــــان
بـا مـذلــت را نـشـــان، ازکـشــــورم
ظـلم شـان بودست بی حـد بی شمــار
درحـریــم کـشــورم ، ســرتـا ســـرم
پـای دشــمن از دیـــارم قـطــع کـــن
دوســتــان مـیــهـــنــــم آری بـــــــرم
انـتــحـــاریـهــای بـی دیــن بـی خــدا
دست شان کـوتـه کـن،ازبـوم وبـــرم
یـارب از لـطـفـت نـمـا ایـن جـانـیـان
راهــی دوزخ هـمـــه را، یــکـســـرم
ازخــداونـــد کــریـــم وبــی نـــیــــاز
دارم اسـتــدعـا که سـازد کـشـــــورم
خُـــرّم وآزا د، زدســـت ظـا لــمـــان
خــائــنــیــن بــی خــدا مـســتکـبــرم
یا الهـی برمحمّــد(ص) بـرعلــی(ع)
ملـک مـا آرام کن، ازشـوروشَــــرم
جـانـیــان وطـالــبــان نــابـــود کـــن
ازحــــریم پـاک زیــبــــا کــشـــورم
جـنـگ سـالاران ،زخـاکم بربـچـیـن
ده نجات این میهـن از” کور وکرم”
کــابــل و هـم قـنـدهــار وبـامـیــــان
غـزنـهء باسـتـان، هـرات فـخـر آورم
قـنـدزم بـا فــاریــاب و چــاریــکــــار
دایـکـنـدی ووردک،هـلمـنـد دیگــرم
پـنـجشـیـرو جــوزجــان ونـنـگـرهـار
شـهـرگـردیــزو بــدخـشــا ن پــُرزرم
سـرپـل،لـغـمـان وهـم بـا پـکـتـیــکــــا
نـورسِـتـان وکــاپـیـســا دو،سـنگـــرم
بـادغــیــس وتـخــار،هـم غـوروکـنــر
زابــل ونـیـمـــروزولــوگـــــر دلبرم
مـشـرقـی وبلخ وخـوسـت،شهــرفــراه
هـم تـریـن کوت وسـمـنـگان پـُربـــرم
لـــوگـــرم ای لـــوگـــرم ای مــــادرم
سـاکـنـیـنــت یـک زدیــگــر بـهـتـــرم
از خــداخـــواهــم وطــن بـــار دگـــر
شــادوخُـــرّم بـیـنـمــت ای دلــبـــــرم
“حـیـدری“خـواهـد بـمـیـرد در بــرت
خـاک پــاکـت ســرمـهء چـشـم تـــرم
گــربـمــیــــرم دردیــــارغُـــــربــتـــم
ذرهء خــاکـــت نــهــنــدزیــرســــرم
روح من گـردد زعـطـرش شـادچـون
عــاشــقـش هـســتـم ولـی دورازبــرم
پوهنوال داکتر اسدالله حیدری
اول حمل ۱۳۹۱مطابق ۲۰،۰۳۲۰۱۲، ،سدنی
(۱)–مرحوم شهید نائب سالارغلام نبی خان چرخی یکی ازاعضای فعال آزادی خواهی وروشنفکرانی بودکه برای حصول استقلال سیاسی کشورعزیز مان افغانستان، از جملهء همکاران نزدیک غازی امان الله خان بود.
نادرخان نظربه مخالفت که با این خاندان داشت،زمانیکه به سلطنت رسید،به تعداد هیجده نفراز خاندان چرخی رابشمول غلام نبی خان وغلام جیلانی خان به شهادت رسانید.
سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز…..مرده آنست که نامش به نکوئی نبرند
(۲)- حضرت مولانا محمد یعقوب چرخی از جملهء محققان وادیبان سرشناس زمان خود بود ه وطبع شعری هم داشت.مولانا یعقوب چرخی عارف بزرگ ومفسرقرآن عظیم الشأن درسده نهم هجری قمری زنده گی میکرد ودرسال۸۵۱ هـ ق. از دنیا رفته است.آرامگاه اودرپنج کیلومتری شهردوشنبه تاجیکستان، در قریهء هلغتو قراردارد که زیارتگاه عام وخاص میباشد.
در دوشنبه مسجد جامع مولانا یعقوب چرخی عبادتگاه هزاران مسلمان میباشد.
(۳)– مجاهد بزرگ،نائب السلطنه،غازی امین الله خان لوگری یک تن از قهرمانان ملی افغانستان بوده که در راه خدمت به کشور خاصتاً در هنگام جنگ اول افغان وانگلیس باجان،مال واولادخویش آمادهءهرگونه ایثاروفدا کاری بود.ازجوانی تاوفات مدت شصت سال مصالح ملت ومملکت را در نظر گرفته وباتمام قوا درمقابله بابیگانگان مجادله وصرف مساعی کرده است.
وی که دشمن شماره یک استعمارخارجی بود به امر امیردوست محمددست نشاندهء ( انگلیس ها) در زندان ارگ با لاحصار محبوس شد. با تحمل رنجها و عذابهای زیاد به عمر۸۷ سالگی درهمان زندان داعی اجل را لبیک گفت.
(۴)- امیر دوست محمد خان در دور دوم سلطنتش.
(۵)- مرحوم عبد الملک خان عبدالرحیم زی از باشندگان گمران ولایت لوگر بوده وتحصیلات عالی وتخصصی خویش را در ترکیه بپایان رسانیده بود.
وی یک شخص بسیاروطنپرست ترقی خواه، پاک طینت وشجاع بود.درزمان صدارت داوود خان در کابینهء وی به صفت وزیرمالیه وکفیل وزارت اقتصاد ایفای وظیفه مینمود.
ملک خان یکی ازمقتدرترین وزیران کابینه بوده وبیشتربه ابتکارات شخصی که علماً خود طرحریزی میکردوبه مصالح ملی ومردم کشورعزیزما ضروری بود، متکی بود. همت والا وشجاعتش هیچ گاهی برایش اجازه نمی داد تا از جملهء وزیران متملق وبلی قربان باشد.
همین استقلال عمل وپیشبرد دلیرانهء کارهایش باعث رنجش خاطروحسادت بعضی ازاعضای کابینه منجمله سردارنعیم خان وحتی خود داوودخان گردیده
ونمی توانستندعملکردهای وطنپرستانهء وی را تحمل نمایند. درنتیجه موصوف را به بهانهء بی کفایتی بتاریخ ۱۳سرطان۱۳۳۶ از وظیفه اش برطرف نموده ومتعاقباً به افتراء دستداشتن به کودتای ضد دولت متهم نموده با یک تعداد اقارب،همکاران،ودوستانش بشمول عالم بی بدیل کشورشهید میرعلی اصغر شعاع، راهی زندان کردند.
ملک خان مدت بالغ بر بیست ویک سال را در زندان دهمزنگ با شرایط بسیار ناگوار،کوته قفلی ها،شکنجه های گونا گون،بیدارخوابی ها وغیره سپری نمود.
مگر تا آخرین زمانیکه درزندان بود،کوچکترین سندی که حاکی ازدست داشتن وی درکدام کودتا بوده باشد، ارایه نگردید. بلاخره در اوایل کودتای منحوس هفتم ثوراز زندان آزاد شد. چون موصوف یک شخص ملی وخیلی ها وطن پرست بود،هیچگاه تحمل تسلط نوکران وطن فروش را نمی توانست وآن خائنین وغلامان بیگانگان ازاین حقیقت آگاه بودند.ازاینرو به بسیارزودی در فکرازبین بردن آن راد مردوطن گردیده وتوسط عُمال دولت ونوکران خرسهای قطبی درشفاخانه وزیراکبرخان، موصوف را به شهادت رسانیدند. جنات النعیم
منزل ومأوایش باد !
(۶)- لوی غردر پشتو به معنی کوه بزرگ میباشد.
استاد محترم وبرادر گرامی آقای داکتر حیدری عزیز ، اولا برای تان صحت وسلامتی آرزو میکنم. سروده خیلی زیبا وعالیست که واقعات چندین دهه را تا کنون زیبا بیان کردید. خط بردم و از خواندن لذت بردم. موفق وسلامت باشید. مهدی بشیر