۲۴ ساعت

مطبوعات در شرایط حاکمیت حزب د.خ.ا

تاریخ نشر پنجشنبه ۱۱ سرطان ۱۳۹۴ – دوم جولای  ۲۰۱۵ هالند

 بخش دوم

 نشریه  حزبی

     تجارب احزاب و سازمانهای سیاسی در عرصه یی تأسیس نشریه و یا نشرات  مختص به خود، بیانګرآنست که یک حزب  و سازمان سیاسی بدون نشرات نه تنه انمیتواند اثبات هویت کند، بلکه بدون یک نشریه، تشکل آن دشوار و غیر عملی است، زیرا پدید آوردن تغییرات و تحول در جامعه بربنای اهداف مطرح شده یک سازمان سیاسی، همانګونه که منوط به امکانات رشد قانونمند جامعه است، برای فراهم آوردن شرایط ذهنی فعالیت رسانه یی برای یک حزب و یا سازمان سیاسی امرضروری است.

     همچنان سازمان سیاسی به منظور تأمین ارتباط با مردم،  سمتدهی آنها در جهت اهداف خویش  و تأمین مراوده رهبری باصفوف وعکس آن از صفوف به  رهبری به نشرات نیازدارد.  البته حزب و سازمان سیاسی میتواند در اجرای اصالتی  که فوقأ مطرح شد طور شایسته  ادای رسالت کند که نشریه آن مختصات آتی را دارا باشد:

     ۱-موضعګیری فعال،استوارو جدی درقبال حوادثی که درکشور و جهان میګذرد.

     ۲-اتکاء به خواست وعملکرد جمعی ،نه به خواست و تمایل انفرادی و سلیقه یی یک و یا چند رهبر در درون حزب  .

     ۳- نشریه حزبی ازآنجاکه ادعای تبارز د قیق نیازهای مردم  و طرح سره ترین راه حلهای نایل شدن به آنهارا دارد، از آنجهت در آن جایی برای مطالبات میان تهی، نیرنګ بازیهای  پوچ و سرګرمیهای بیهوده نیست.

     ۴- ادعاهای مطروحه حزب درنشرات مربوط، باید باعملکردآن در عرصه پراتیک مطابقت داشته باشد. بناء نشرات یک حزب سیاسی محض بازتاب دهنده یی منافع عقیده تی و ګروهی آن نبوده، بلکه قْضاوت آن در نشرات مربوط، باید برحسب واقعبینی و بیطرفی استوارباشد

 هکذا در کنار اصل واقعی بودن، جامع بودن، وقفه یی بودن وهمګانی بودن که اساسات عمده یی یک نشریه موقوت رامیسازد، عملکرد اجتماعی و عمده تأ سیاسی در نشرات ، مسأله رهبری حزبی بر مطبوعات در شرایط حاکمیت سیاسی حزب دموکراتیک خلق افغانستان مطرح گردید.

دراوایل دولت با پذیرش این اصل که باید رهبری اش را بر مطبوعات تأمین کند به استثنای تعویض مدیران مسؤول روزنامه های  مرکز و عده یی از ولایات، در س اختیارنشراتی و تشکیلاداری روزنامه ها تغییراتی وارد نگردید.

فقط وارد آمدن یک سلسله واژه های جدید وجه تمایزیشد میان مطبوعات شرایط حاکمیت ح. د خ. ا با  شرایط قبل از آن. ولی در پروسه تبلیغ و ترویج اهداف دولت که در سمت و سوی آن حزب یگانه مرجع تصمیم گیرنده بود، اصل تأمین رهبری حزبی بر مطبوعات مبرمیت بیشتر می یافت.

 از آن جهت مسأله استفاده از تجارب رژیمهای ممثل در زمینه به میان آمد. ازآنرو شخصی به نام سه ماشین اولین مشاور روسی بود که برای نوسازی مطبوعات در وزارت اطلاعات و کلتورافغانستاناستخدام گردید.

موصوف روزى به دفتر روزنامه انیس آمد و با من روی تشکیلات اداری و نشراتی انیس به مباحثه پرداخت. تشکیلی  با تزیید هفتاد نفر، بلند بردن تیراژ روزنامه و ایجاد دیپارتمنت های مختلف با کاپی از روزنامه مرکزی از ویستیا در اتحاد شوروی از زمره پیشنهادات اوبود.

 من با در نظر داشت شرایط اقتصادی و اجتماعی در افغانستان طرح پیشنهادی او را غیر عملی دانسته آن را به صراحت رد کردم. مشاجره ما در زمینه به مقام وزارت کشیده شد.

 محترم خیال محمد کتوازی وزیراطلاعات و کلتوربرای حل معضله به مقامات رهبری تماس و نتیجه را به من چنین ابلاغ نمود: “طوریکه دیده میشود، مشاورین روسی از شرایط کشور ما آگاهی لازم را ندارند، بنا‌ءحرفهای آنها را بشنوید، ولی خود آنچه را برای بهبود کار بنا به شرایط جامعه ما مفید میدانید عملی بسازید.“

همچنان برای استفاده موثر از مطبوعات به نفع تبلیغ و توضیح اهداف دولت من نور محمد تره کی را در میان روئسای دولتهای افغانستان، یگانه فردی یافتم که سعی می نمود تا با مطبوعات ارتباط مستقیم و بلا واسطه داشته باشد.

من طی مدت کار کرده گی ام بحیث مدیر مسئوول روزنامه انیس چندین بار شاهد ارتباط مستقیم تیلفونی آن به دفتر روزنامه بوده و چند بار برای شنیدن نظرات ویدر مورد چگونگی کار روزنامه برای ملاقات به دفتر او فراخوانده شدم.

حتی وی برای بحث کردن روی چند و چون کار روزنامه های مرکز مدیران مسئوول روزنامه ها را برای صرف نان چاشت دعوت و با آنها مسایل مربوط به نشرات را صمیمانه در میان میگذاشت.

چنانکه در یکی از این روزها پیامی برای صرف نان چاشت با رئیس دولت  دریافت داشتم. به وقت موعود او را با مدیران مسئوول روزنامه های کابل تایمز، هیواد و انقلاب ثور در اطراف میز طعام نشسته دیدم.

من با جمع پیوستم که امین نیز داخل سالون شده و نزدیک نور محمد تره کی نشست و بعد حفیظ الله امین رویش را به ما نموده گفت:“روزنامه هاییکه از ولایات به دفترم میرسند از کیفیت لازم نشراتی برخوردار نیستند،نظر من اینست که نشرات این روز نامه ها قطع و بجای آن تیراژ روزنامه های مرکز بلند برده شده و به وزارت ترانسپورت وظیفه داده شود که سر وقت روزنامه های مرکز را به ولایات انتقال دهد.

نور محمد تره کی رویش را به او نموده گفت: روزنامه های ولایات مختصات و تاریخ خود را دارند که روزنامه های مرکز جای گزین آنها شده نمیتوانند. از طرف دیگر تبارز یک دولت با محتوی اقدامات دموکراتیک، مربوط به تعدد روزنامه ها است نه به محدود ساختن آنها.

من ضمن تایید فرموده نور محمد تره کی افزودم که قطع نشرات روزنامه های ولایات اثرات ناگوار تبلیغاتی را علیه دولت ببار میآورد و انعکا س مسدود شدن ده ها روزنامه در افغانستان دلیل قاطع برای سوق دولت در جهت محو آزادی بیان خواهدبود.

بعد از شش جدی سال ۱۳۵۸ هـ ش. با دخالت مستقیم مشاورین روسی تدابیری برای ایجاد میکانیزمی برای تأمین رهبری حزبی بر مطبوعات رویدست ګرفته شد. حزب بااین سناریوکه مطبوعات :ٌ (( همه مردم رااز نظراجتماعى به سمت معین هدایت کرده وازموضع مشخص طبقاتى، عقایداجتماعى، ګرایشها، نیازها و جهانبینی های ګوناګون آنانرا فورمولبندى و بیان مینماید. پدیده ها، پروسه ها و ګرایشهاى چندین جانبه معاصر را باهمه بغرنجیهاى آن  ارایه کرده از قوانینی که مشخص کننده چګونګى عمل کرد و رشد اقتصادى، اجتماعى، سیاسى، فکری و ایدیالوژیکی زنده ګى اجتماعى است درهمان راستاى مشخص طبقاتى سخن میګویدٌ۹)) .

 روزنامه حقیقت انقلاب ثورراکه ادامه دهنده راه جراید خلق و پرچم خوانده میشد نشر و جهت تأمین رهبری حزبی بر مطبوعات، مسولین رسانه های نشراتی و تصویری را شامل نامنکلاتور بیروى سیاسى، دارالانشاءکمیته مرکزى و شعبه تبلیغ ،ترویج وآموزش کمیته مرکزی ح د خ ا نمود.

همچنان نهادهاى معینى منجمله سکتوروسایل اطلاعات جمعى

دراپرات کمیته مرکزى ح د خ ا ایجادشد و ازطریق این سکتورمحتوای نشرات رسانه ها در زمینه انعکاس دقیق  مشی حزب کنترول و جهت سمتدهی آنها رهنمودهای مشخص میتودیک تهیه و به دسترس رسانه ها قرار میګرفت . پلانهای دورنما و ششماهه موسسات نشراتی و وسایل اطلاعات جمعی از طریق شعبه تبلیغ، ترویج و آموزش کمیته مرکزی  ح د خ ا تأیید و برای بهبود کار آنها یادداشتها و اسناد لازم به بیروی سیاسی و دارالانشاءکمیته مرکزی ارایه میګردید.

      هکذا در پلینوم نهم کمیته ح. د. خ. ا. یاد آوری ګرد د: ” وظیفه آنست که سطح کار مطبوعات، رادیو تلویزیون ارتقای قابل ملاحظه حاصل نماید و ندای حزب هر چه نیرومندتر، طنین اندازد تا به دورترین نقاط کشور برسد.”۱۰

اولین کنفرانس سراسری حزب دموکراتیک خلق افغانستان مؤرخ  ۲۳–۲۴حوت ۱۳۶۰ه ش . وظایف مشخصی را در برابر مطبوعات قرار داد.

ادامه دارد