آثارارزشمند مرحوم جناب قندی آغا !
تاریخ نشر دو شنبه ۲۷ میزان ۱۳۹۴- ۱۹ اکتوبر ۲۰۱۵ هالند
مروری برآثارارزشمند مرحوم جناب قندی آغا !
عزیزه عنایت
با آنکه دانشمندان،فرهنگیان،قلم بدستان، ومردم کشورعزیزمان با شخصیت روحانی مرحوم جناب قندی آغا شاعرو بیدل شناس محبوب کشورآشنایی دارند وایشان با آثاروخدماتی زیادی،گلستان ادب فارسی را همچودیگرادیبان وشایسته گان زبان فارسی دری رنگ ورونق بخشیده اند. قابل یاد آوری میدانم تا برای معلومات بعضی ازهموطنان مخصوصاً جوانان، درمورد زندگینامه وآثارگرانبهای شان مختصرمعلوماتی ارایه کنم.
استاد محمد عبدالحمید متخلص به (اسیر) وملقب به قندی آغا فرزند الحاج میرعبدالقادر یوم یکشنبه سال ۱۲۹۴ شمسی درگذرباغ نواب شهر کابل دیده به جهان گشود وبعد ازهفتاد ونُه سال عمرپُرباربه روزپنجشنبه ۱۸ حمل ۱۳۷۳ خورشیدی پدرود حیات گفتند .
جناب استاد درآن زمان درمکتب امانی (نجات) آن وقت قرارداشتند که حادثۀ کُشته شدن محمد نادرپدر محمد ظاهر شاه توسط عبدالخالق هزاره یکتن ازمتعلمین و همصنفیان روانشاد عبدالحمید به وقوع پیوست که از یکطرف اوضاع اهل سلطنت و سیاستمداران ظالم وقت به وخامت گرائید وازجانب دیگرنزدیکی وخدمتگذاری مرحوم میرعبدالقادر، پدرقندی آغا درخانوادۀ غازی امان الله خان باعث گردید تا موصوف از ادامۀ تحصیل بازماند وبا اعضای فامیل مدت سیزده سال را به جُرم آشنایی خانواده با فامیل امان الله خان غازی درریگستانهای فراه ونیمروزوچخانسور درشرایط ناگواردرتبعید به سربرد.
استاد قندی آغا از سال ۱۳۱۰ خورشیدی به آثارحضرت ابوالمعانی بیدل روی آوردند و تا پایان عمراز تحقیق و تتبع گنجینۀ معرفت حضرت بیدل و سایرعرفای کرام دست نکشیدندو همچنان با ایجاد مکتب بیدل شناسی طی این مدت پرداختند که مرحوم استاد سراهنگ نیز یکی ازجمله ارادتمندان وشاگردان شان بودند.
جناب مرحوم قندی آغا از سال ۱۳۲۵– الی ۱۳۷۲ خورشیدی یعنی یک سال قبل ازوفات شان همواره درحضروسفرعرس های حضرت ابوالمعانی بیدل ودیگر عرفا را برگزار میکردند که صد ها تن شایقین عرفان ومعرفت در این مجالس اشتراک میورزیدند. همچنان قابل یاد آوری است که دراین روزهای با شُکوه هنر مندان هریک با اخلاص وعلاقمندی خاصی به غزل خوانی میپرداختند.شاعران نیز با خوانش اشعارخویش، محفل را رونق وصفای بیشتری میبخشیدند.
استاد بزرگوارجناب قندی آغا با آنکه اینهمه خدمات را درعرصۀ فرهنگ وطن دردشوارترین روزهای زندگی انجام دادند، هستند عدۀ که کارهای قابل وصف ایشانرا نا دیده گرفته ونا آگاهانه میگویند قندی آغا فقط خانقای داشت که درآن جا تعدادی ازمریدان شان جمع میشدند وایشان روی موضوعات عرفانی میپرداختند نه موضوعات عالم ودانش وهمچنان بعضاً علاوه میدارند که آثارادبی هم ازایشان وجود ندارد.
درجواب چنین افراد باید بگویم یا ازشخصیت علمی، فرهنگی وعرفانی جناب قندی آغا آگاهی درست وکامل ندارند ویا اینکه همه این گفته های شان رنگ حسادت و تنگ نظری را باخود دارد.
بنابرین خواستم روی این موضوع روشنی بیاندازم وآثارگرانبهای که ازاستاد چون گنجینۀ های با ارزشی برای نسل های آنیده،دوستداران شعروادب ، بجا مانده است ذیلاً نام ببرم .
۱- کلیدعرفان دردوجلد، شرح بعضی ازابیات غامض حضرت ابوالمعانی بیدل.
۲– پیوند دل،شامل مخمسات قندی آغا برچندین غزل ابوالمعانی بیدل وحافظ شیرازی
۳– جنون شوکتان،شرح حال مردان عارف وعاشقان راه خدا
۴– مرد حق
۵– فیروز ملنگ
۶ – رسالۀ درمورد تصوف و چهارطریقه
۷– بیدل اویسی اثری دیگری که درروزهای اخیرعمرخویش روی دست گرفته بودند و نسبت مریضی که عاید حال شان شد نا تکمیل ماند که درهمان زمان تکمیل آنرا برای پسرارشد خویش جناب استاد عبدالعزیزمهجور شاعر شناخته شدۀ کشور هدایت داده بودند که خوشبختانه دراین اواخرزیر چاپ است و بزودی بدسترس همه شعردوستان وعلاقمندان شعروادب قرارمیگیرد.
همچنان بعد ازوفات ایشان نوادۀ مهربان شان عبدالقادرآرزو شاعر،آثار منظوم و منثوری که در بالا تذکردادیم زیرعنوان “خط بوریا” درپنجصدوسی وپنج صفحه چاپ وبه دسترس ادب دوستان ورهپویان قرار دادند.
به تعقیب آن دراثرسعی وتلاش شاگردان جناب استاد قندی آغا درکشورهالند، جناب محمد کبیررازقی مرد عارف وجناب عبدالوهاب فایز، ،ازپیروان مکتب حضرت ابوالمعانی بیدل، اثری دیگری را درچهارصدوسی وهشت صفحه تحت عنوان ” اسیربیدل” با ویرایش وصفحه آرایی شاعرمحبوب وطن، جناب محمد کاظم کاظمی و سعی آقای شریعتی مدیر مسوول چاپخانۀ عرفان درتهران به چاپ رسانیدند که کارهای این ارادتمندان ستودنی وقابل وصف است.
قابل تذکراست علاوه ازاینکه آثاری زیادی ازجناب ایشان بجا مانده است و یک تعدادآثاردیگری که تا هنوزچاپ نشده امید وارم که اقبال چاپ بیابند برعلاوه شاگردان زیادیازاندوخته های شان آموختند چه درزمان حیات خویش روزهای پنجشنبه ها به تحلیل اشعارحضرت ابوالمعانی بیدل میپرداختند که شنونده های زیادی ازصحبتها وتحلیل های شان مستفید میشدند وهمچنان روزهای دوشنبه به خوانش وتحلیل ابیات مثنوی معنوی برای علاقمندان کلام حضرت مولانا مصروف بودند.
علاوه ازاین دوروزدرهفته، همه روزه رفت وآمد عرفا، دانشمندان، فرهنگیان وشاگردان جناب استاد درآن منزل علم وادب دیده میشدند که همه بقدرتوان از آن ادبگاه فیضی نصیب وافتخار بودن با آن جناب را دارند. با درود
۱۶/۱۰/۲۰۱۵
تشکر از خواهر عزیز و گرامی محترمه خانم عنایت. مقاله تان زیباست و معلومات عالی در مورد مرحوم جناب قندی آغا تقدیم خواننده گان عزیز نموده اید. موفق وسلامت باشید. مهدی بشیر
سلام خدمت برادر گرامی جناب محمد مهدی بشیر !
از لطف و همکاری شما جهانی سپاس که همیشه با نگاشته های زیبای تان باعث افتخار و تشویق همکاران قلمی سایت پر درخشش و مردمی ۲۴ ساعت میشوید همیشه سلامت و موفق باشید .
با درود و سلام خدمت بانو عنایت؛ از زحمات شما بابت گردآوریِ اطلاعات پیرامون شخصیت نیکنام، شادروان استاد «اسیر» قدردانی مینمایم.